Автор Ф. Мухlамадова. Март 2023 сон.

Рук1уна г1адамал, жидергун дагьа-макъаб заманаялъ гурого бухьен ккеч1ониги, г1умру гьабун жал рик1к1ад рук1аниги, рек1ел тахида хасаб бак1 кколел, цадахъаб х1алт1ул болжал цебего ун бук1аниги, жидедехун адабалъул асар ссунарел. Гьеле гьединайлъун хут1ана дие зах1маталъул нухлул байбихьуда ц1ик1к1арай гьалмагълъун, камилай насих1атч1ужулъун жий лъугьурай Г1алиева Рах1мат Х1амидовнаги. 4 марталъ дир мисалияй муг1рул ч1ужуг1аданалъ к1одо гьабуна г1умрудул гьайбатаб юбилейги.

Гьелда к1ийилаб байрамги баркулаго, бокьун буго гьелъул х1акъалъулъ нужееги бицине. (Гьей цеего мустах1икъай йик1ана районалъул газеталъул гьурмаздасан йихьизайизе).

1966 соналъ Хунзахъ гьоркьохъеб школаги лъуг1изабун Г1алиева Рах1мат  ц1ализе лъугьана ДГУялъул консервал х1адур  гьариялъул технологиязул факультеталде. Цадахъго гьелъ лъуг1изабуна КПССалъул Мах1ачхъалаялъул горкомалда цебе бугеб  марксизм-ленинизмалъул университетги.1971 соналъ ц1алараб бак1алдасан йит1ана Гьоц1алъ консервазул заводалда мастерлъун х1алт1изе. Гьабулеб ишалъулъ Рах1матил бугеб х1аракатчилъиги жавабчилъиги бихьун, чанго моц1идасан гьей йищула ВЛКСМалъул райкомалъул к1иабилей секретарлъун. 1980 соналъ гьелда т1адкъала жеги жавабчилъи ц1ик1к1араб, Хунзахъ райисполкомалъул г1аммаб отделалъул заведующиялъул х1алт1и. Хадуб, мустах1икъаб х1алхьиялде инег1ан т1адег1анаб даражаялда гьелъ бачана райисполкомалъул ишазул, администрациялъул аппараталъул нухмалъулелъул х1алт1иги.
Рах1мат Х1амидовна чанц1улго йищун йик1ана районалъул собраниялде депутатлъун. Руго ЦК ВЛКСМалъул х1урматалъул грамотаби, «За активную работу комсомола» медаль.
Гьелъие щун бук1ана доб мехалда рух1 кьун х1алт1аразе гурого щвезе рес бук1инч1еб «ДРялъул муниципалияб хъулухъалъул мустах1икъай х1алт1ухъан» абураб т1адег1анаб ц1арги.

Автор Н. Гlалиева. Март 2023 сон

2023 соналъул налогазулаб кодексалда налогал кьеялда хурхун гьарун руго бигьалъаби. Лъие гьел гьарун ругел, киналго гражданазейищ яги т1аса бищараб къокъаялъейищ?
Гьеб лъазелъун жакъа дун дандч1вана Россиялъул ФНСалъул Дагъистан республикаялда бугеб №10 МРИялъул бет1ерав пачалихъияв налоговияв инспектор Х1айбулаев Юсуп Мух1амадовичгун. Гьесдаги дидаги гьоркьоб ккана гьадинаб гара-ч1вари:

-Юсуп Мух1амадович, г1адамазе бокьун буго налогал кьеялда хурхун гьаб соналда гьарун ругел хиса-басиял кинал ругелали лъазе. Бокьилаан гьезул х1акъалъулъ дуца къокъал баянал кьуни.

-Х1акъикъаталдаги налогал кьеялда хурхун гьаб соналда гьарун руго хиса-басиял. Руго араб соналде дандеккун бигьалъаби гьарулел г1адамазул категориялги. Гьел х1алт1изаризе бегьула пенсионеразги, лъимал г1емерал хъизаназги. Араб соналъул налогал кьун рахъинаризе ккола бач1араб соналъул 1 декабралде, ай 2022 соналъул налогал кьун рахъинаризе ккола 2023 соналъул 1 декабралде. 
Буголъиялъул налог (имущественнияб налог).
Гьеб буго федералияб гуреб, бак1алъулаб налог. Гьеб ч1езабула регионаз жидецаго. 

-Лъица кьезе кколеб налог?

Буголъиялъул налог кьезе ккола жидер жаниб ч1олеб мина, квартира, рукъ, гараж, машина лъезе бак1, бан бахъинч1еб балеб бак1, жалго бет1ергьанал помещениял ругез. Ракьал ругел бак1азда жалго бет1ергьанаб маг1ишат гьабиялъе, ах-хур х1алт1изариялъе минаби, жанир ч1олел бак1ал ругел г1адамаз. 

Автор З. Гъаирбегов. Февраль 2023 сон.

Батlи-батlиял бутlабазда гъваридал лъалкlал тарал гlемерал машгьурал гlадамал рахъана нилъер районалда. Гьезул сияхlалда гъорлъ хасаб бакl ккола араб соналъ гlумрудул 85 сонилаб кlодо гьабурав гlалимчи-ядерщик, математикаялъулгун физикаялъул гlелмабазул доктор, профессор, СССРалъул пачалихъияб премиялъул лауреат, Россиялъул гlелмабазул мустахlикъав хlаракатчи Хlажиев Ахlмади Тlалхlатухайировичас.

Гьев гьавуна 1937 соналъ Хунзахъ росулъ хъулухъчиясул хъизамалда. Школалда цlалулев заманалдаго гlемерал предметаздехун интерес букlана гьесул, амма бищунго бокьулеб дарс букlана математика. Гьитlинго гьелде рокьи базабурав чи вукlана инсул вац, живгоги хlисабалъул мугlалим, Гlарани гьоркьохъеб школалъул директор Хlажиев Муртазагlали. Гьеб школалда цlалулаго Ахlмадие рес щвана цояздаса цоял лъикlал мугlалимзабазул дарсал росизе. Гьезда гъорлъ рукlана математикал Гиничукьа Хlайдарбегов Мансур ва Тlанусиса Мухlамадов Гlамир, физикаялъул учитель Бакьагьечlиса Гlалиев Ахкубек, химиялъул Москваялдаса Мамаев Борис, Хунзахъа историк Атаев Дибир ва гь. ц. Узухъда, гьединал мугlалимзабазда цере цlаларал цlалдохъабазе лъикlаб лъай щолаан ва СССРалда бищунго лъикlал тlадегlанал цlалул заведенияздеги рорчlулаан.  

1955 соналда меседил медалалда Гlарани гьоркьохъеб школаги лъугlизабун, Ахlмади цlализе лъугьана улкаялдаго бищунго цере тlурал университетазул цояблъун кколеб Ленинградалъул пачалихъияб университеталъул математикаялъулгун механикаялъул факультеталде. Гьебго университеталъул тарихияб факультет лъугlун букlана гьесул яцгlал Къадиева Асиятилги. Гьелъ тlадчlей гьабула Ахlмади гьеб факультеталде лъугьинеги.  

Тlоцебесеб курсалдаго факультеталда гlуцlула жидее меседил медалал щвараздасан хасаб къокъа, гьезда гьоркьов вукlана Ахlмадиги. Гьел цlалулаан хасал хlалтlул математикаялъул моделированиязда ва гьеб заманалъул цере тlурал информациязул технологиязда тlад. Гьедин, доб заманалъ тlоцебесеб курсалдаса байбихьун хlадурулел рукlана хадуб жидер цlар машгьурлъизе бугел ва пачалихъалъул ядернияб яргъил къуватал тlадегlанаб даражаялде бахинабиялъулъ жидеца бутlа лъурал гlалимзаби. Гьеб къокъаялда Ахlмадил лъай-хъвай ккола жиндирго йикlинесей гlумрудул гьудул Валентина Васильевнаялъулгунги. 

Автор Н. Гlалиева. Февраль 2023 сон.

17 апрелалда Хунзахъ росдал лъималазул ахазда т1обит1ана гьенире хьвадулел лъималазул умумузул г1аммаб собрание. Гьелда г1ахьаллъи гьабизе рач1ун рук1ана районалъул лъай кьеялъул информациялъулгин методикияб централъул нухмалъулей Г1умарова Сидрат Мух1амадовна, школалда цебесеб лъай кьеялъул специалист Гьит1иновасова Асият, райбольницаялъул врачал, Мух1амадова Зайнаб, Мажидова Х1апизат, райэпидемиологалъул кумекч1ужу Закарьяева Асият.

Собраниялда гьоркьоб лъураб аслияб суаллъун бук1ана ахираб заманалда полиомиелиталъ унтарал лъималазул къадар ц1ик1к1унеб бук1иналда бан, лъималазул иммунизация гьаби т1адаб бук1иналъул бицин. 

К1алъазе рахъарал райбольницаялъул врачаз иргадал рахъун бицана кинаб х1инкъи бугеб полиомиелиталъул лъималазул г1умруялъеяли. Цебеги нилъер улкаялда г1ат1идго т1ирит1ун рук1арал т1адерахъи, месед ва цогидалги г1умруялъе х1инкъи бугел лъималазул унтаби т1аг1инаризе к1ун бук1анила, прививкабазул кумекалдалъун.
Гьабсаг1аталдаги полиомиелитеталде данде прививкаби гьаризе дандеч1арал г1адамал камулел гьеч1ониги, прививкаби гьаризе т1адаб бук1ин бич1ч1изабуна данделъиялда г1ахьаллъараз. 
Щибха кколеб полиомиелит?

Полиомиелит-гьеб ккола вирусаздалъун лъугьунеб ц1акъго макруяб унти. Гьелъ хвезабула лъималазул нервабазул система, лъугьинабизе бегьула паралич, бегьула чанго саг1аталда жаниб хвалидегицин рачине, рахъинарула инвалидаллъун. 
Вирус чорхолъе ккезе бегьула гьаваялдасан маг1арзул къалазухъе ун, чорокал квераз кваналаго к1алдибе, хадуб бакьазде жанибе ун. Гьенисан бидулъе, ва т1олалго лугбазде ун, хасго гьениб асар гьабула централияб нервабазул системаялъе.

Автор Н. Гlалиева. Февраль 2023 сон.

 Россиялъул президент Владимир Путинил указалда рекъон, 2023 сон лъазабун буго Педагогасул ва насих1атчиясул сонлъун. Гьелъул мурадлъун ккола насих1атчилъиялъул иш гьабулел педагогикиял х1алт1ухъабазде хасаб к1вар кьей. Педагогасул ва насих1атчиясул лъаг1елалда гьарулел киналго тадбирал руссарал рук1ине руго учителасул х1алт1ул къимат борхизабиялде, г1ун бач1унеб г1елалъул педагогикаялде рокьи бижизабиялде. Гьаб соналда г1емераб х1алт1и гьабизе буго учительзабазул профессионалияб цебет1ей борхизабиялде, гьезул х1алт1ул к1варги бич1ч1ун социалияб рахъалъ гьел кквеялде.

Х1адур ругищ нилъер районалъул педагогал гьаб соналда мустах1икъаб къаг1идаялда дандч1вай гьабизе? Кинаб х1алт1и унеб бугеб нилъер районалда гьеб жавабияб х1алт1иялда хурхунали лъазелъун жакъа нижер  мухбир дандч1вана районалъул администрациялъул лъай кьеялъул отделалъул информациялъулгин методикияб централъул нухмалъулей Г1умарова Сидрат Мух1амадовнагун. Гьелдаги дидаги гьоркьоб ккана гьадинаб гара-ч1вари:

- Сидрат Мух1амадовна, нилъер президентас педагогасул х1алт1уде к1вар ц1ик1к1инабиялъул ва гьесул къадру борхизабиялъул мурадалда, исанасеб сон лъазабун буго педагогасул ва насих1атчиясул сонлъун. Х1адур бугищ нилъер районалъул лъай кьеялъул отдел гьаб соналда мустах1икъаб къаг1идаялда дандч1вай гьабизе? Кинаб багъа-бачари унеб бугеб лъай кьеялъул х1алт1ухъабазда гьоркьоб?

- К1удияб жигарчилъи унеб буго лъай кьеялъул отделалда рехсараб соналда дандч1вай гьабиялъе. Г1уц1ун буго лъаг1алиего план. Гьелда рекъон т1орит1изе руго к1вар бугел тадбирал. Т1убараб соналъго тадбирал гьаризе руго Педагогикиял х1алт1ухъабазул профессионалияб цебет1еялъе, насих1атчилъи, рахъи бугеб бут1а х1исабалда бихьизабиялъул проект г1умруялде бахъинабиялъе.

Т1орит1изе руго ц1алдохъабазе, педагогазе ва умумузе проекталъулал «Насих1атчи щивав чиясул г1умруялъулъ», «Педагогикияб практикаялда насих1атчилъиялъул технологиял» «Умумул – лъимадул г1умруялда аслиял насих1атчаг1и» абурал  ва цогидалги семинарал.
Х1исабалде росун руго зама-заманалдасан лъай кьеялъул «Насих1атчи. Маг1на. Къимат. Масъалаби». «Насих1атчилъи – профессионалияб цебет1езабиялде нух», «Лъай кьеялъул организациялда насих1атчилъи г1умруялде бахъинабиялъе проекталъулаб технологиял х1алт1изари», «Педагогикияб насих1атчилъи профессионалияб союзгун» абурал семинарал т1орит1изеги.

Автор И. Мухlамадов. Февраль 2023 сон. 

Щуго моцlгlан мех ана районалъул бищун кlудияблъун кколеб Хунзахъ росдал администрациялъул бегавуллъун Мухlамад Тlалхlатов вищаралдаса. Гьеб къокъабго болжалалда жаниб гьабун бажарараб хlалтlулги церечlарал масъалабазулги нижее бицана цlияв нухмалъулес. 

- Мухlамад Хизриевич, лъала мун хъулухъалде вачlун гlемер заман инчlониги советалде гъорлъе унел росабалъ гlезегlан хlалтlаби гьаризе байбихьун рукlин. Бокьилаан гьезул хlакъалъулъ бицани.

- Хъулухъалде вищун тlоцересел къояздаго дица дирго командагун цадахъ байбихьана гурун гъуждулгун хlалтlи гьабизе. Дидаго цебе лъураб масъала буго цохlо райцентралда гуребги, гьитlинал росабаздеги квер щвезабизе. Щайгурелъул, гьел рехун тани, райцентралде ва шагьаразде гlадамалги гочун, гlисинал росаби тlубанго чlунтиялдацин хlинкъи бугелъул. Хlалтlулал бакlал, лъим, ток ва цогидалги коммуникациял чlезариялда цадахъго, росаби чlунтичlого рукlине ккани чара гьечlого хlажалъула лъикlал нухалги. Гьединлъидал байбихьана нухаздасан. Чабахги бан къачlана райцентралда ругел гlемерисел нухал. Гьитlинаб автотранспортцин хьвадун бажарулареб хlалалда букlун, чабах бан, гвендал рацун, квалквал гьечlого бокьараб ьранспорт хьвадун бажарулеб хlалалъ битlа-бишизабуна Хунзахъа Гъонохъе унеб нух. Къачlана жибго Гъонохъ росулъ жанир ругел нухалги. Гьединго гlатlидги гьарун, чабах баччун къачlана Хьини ва Накlкlикь росабалъе унел нухал. Гьабсагlаталда Расул Хlамзатовасул юбилеялде гьабулеб бугеб хlадурлъиялда рекъон, гlатlидги гьабун, 6 километргlан манзилалда хъил тlезе хlадурулеб буго Хунзахъа “Игирагlал” абулеб бакlалде щвезегlан бугеб нухлул участок. Чlондокь ва Гlарани росабазул гьариязда рекъон, гьенирги чабахги бан къачlана цо-цо нухал. Федералияб программаялда рекъон, райцентралда цебе стадион букlараб бакlалда базе буго рагьараб тайпаялъул физкультураялъулун сахлъи щула гьабиялъул комплекс (ФОКОТ). Гьабсагlаталда гьенир хlалтlаби байбихьун руго. Гьениса бахъараб ракьги баччун, гlатlид гьабулел руго росдал кlиго хабзалазул территориял.
Хунзахъ тlоцебесеб школалда аскlоб рагьун буго теннис хlалеб рукъ.

Гlолохъабазул гьариялда рекъон гьениб лъезе босана цо теннисалъул столги. 
Райцентралъул “Чотода” авалалда балеб буго цlияб мажгит. Гьасагlаталда гьелъул кlиябго тlала эхетун буго, бачlун буго кинабго хlажатаб материал ва гьал къоязда ракlалда буго тlад тlох базе.

Автор Н. Гlалиева. Январь 2023 сон.

Дагьаб цебег1ан г1умруялъул 70 сон т1убана Хунзахъ №1 гьоркьохъеб школалъул физкультураялъул муг1алим, Дагъистан респубикаялъул мустах1икъав учитель, Россиялъул лъай кьеялъул отличник, ДРялъул физкультураялъул мустах1икъав х1алт1ухъан Г1амирханов Расул Мух1амадовичас. Расулида рохалилаб байрам баркизе рач1ун рук1ана гьесда цадахъ х1алт1арал, гьесда цере ц1аларал ва гьабсаг1аталдаги гьесде цере хьвадулел ц1алдохъаби. Г1емерал берцинал раг1аби абуна гьеб къоялъ Расул Мух1амадовичасул х1акъалъулъ.
Данделъиялда к1алъазе вахъарав районалъул ДЮСШялъул тренер Г1исаев Наби Мух1амадовичас Расул Мух1амадовичасул х1акъалъулъ гьадин абуна:

- Р. Г1амирханов ккола лъималазе вижарав г1адинав чи. Гьев жиндирго дарсазда киданиги лъималаздаса ват1а т1ун вук1унаро. Лъималгун цадахъ гьев векерулевги, к1анц1улевги, торг1о х1алевги вихьизе бегьула. Жиндирго кружокалъул акробаталгун цадахъ гьев вихьула районалда кинал байрамал т1орит1улел ругониги, гьенив цеве вахъунев, гьудуллъиялъулал дандч1ваял т1орит1улев. Гьев цеве вахъуна нилъер гурел, цогидал районаздаги. Дагьав цевег1анги гьев ун вук1ана Шамил, Хьаргаби районазде лъималгун цеве вахъине.
Гьабсаг1аталда гьанир нужеда рихьулел ругел бищун г1исинал т1оцебеселдаса бахъараб ункъабилеб классалде щвезег1ан ва гьездаса т1адеги сонал арал ц1алдохъабиги гьесул спортсменал ккола. Гьел киналго Расулил кружокалде хьвадиялъул г1илла буго гьезие тренер ц1ик1к1ун вокьулев вук1ин, гьесдасан гьезие мунпаг1алъи ц1ик1к1араб бук1ин.
Расул Г1амирхановасул вук1арав ц1алдохъан, цевесев акробат Гьиматов Сурхайица рак1-рак1алъулаб баркала загьир гьабуна жиндирго муг1алимасе, жидее кьураб лъик1аб физическияб х1адурлъиялъухъ, черх лъадарараллъун, къвак1араллъун, щулияллъун ц1алдохъаби лъугьиналъе лъураб к1удияб бут1аялъухъ. Жидее Расул Мух1амадовичасул дарс х1ажалъанилан,- баян гьабуна хадубги гьес,-рокъобги къват1ибги т1адег1анаб ц1алул заведениялда ц1алулелъулги, хадубги жавабияб х1алт1уда х1алт1улелъулги.
Расулил акробатаз х1айран гьарурал росуцояз гуребги, къват1исел районаздаса г1адамазги г1емерал лъик1ал раг1абаздалъун рак1алде щвезавула гьев.
Гьал къоязда дун дандч1вана Расул Мух1амадовичгун ва гьесдаги дидаги гьоркьоб ккана гьадинаб гара-ч1вари.

Автор И. Мухlамадов. Январь 2023 сон.

1 февралалда райадминистрациялда тlобитlана районалъул терроризмалде данде къеркьеялъул комиссиялъул (АТК) данделъи. Гьелда гlахьаллъи гьабуна районалъул нухмалъиялъ, прокурор Рамазан Гlумаровас, РОВДялъул начальник Мухlамадхlажи Сайбулаевас, УФСБялъул Хунзахъ бугеб районазда гьоркьосеб отделалъул нухмалъулев Шамил Гlумаровас, районалъул имам Ахlмад Мухlумаевас ва цогидазги. 

Данделъи байбихьулаго, районалъул бетlер Нурмухlамад Задиевас абуна цересел соназде дандеккун, гьаб ахир заманалда терроризмалъул хlинкъи гlодобцун бугилан абун нилъеца гьеб бутlаялда гьабулеб хlалтlи чучлъизе тезе бегьуларилан.  

Хадуб гьес гlатlидго бицана 2022 соналъ районалъул АТКялъ гьабураб хlалтlул. Гьедин, араб соналъ районалда ккун гьечlо цониги терроризмалда хурхураб такъсир. Райотделъул хасаб учеталда лъун вуго 22 чи. Гьездасан анкьгояв вуго туснахъалдаса къватlире риччарал, 9 чи вуго халкъазда гьоркьосеб розыскалда. Районалда буго 76 мажгит, 1 мадраса ва 1 мактаб. Гьел гlуцlабазда лъай кьеялъул процесс гlуцlун буго республикаялъул муфтияталъул бихьизабиялда рекъон. Гьединго жакъа къоялде районалда гьечlо цониги гьабсагlаталда къуваталда бугеб, законалда данде кколаредухъ яргъид гlуцlаразул къокъа. 

Терроризмалъул идеологиялда данде къеркьезелъун районалда гlуцlун буго АТКялъул аппараталъул, лъай кьеялъул, гlолилазулгун спорталъул отделазул, ихтиярал цlунулел органазул ва рухlиял церехъабазул вакилзабиги гъорлъе рачарал хасал хlалтlулал къокъаби.

Тасдикъ гьабун буго гlемер гlадамал данделъулеб ва хlинкъи букlине рес бугел объектазул сияхl. Гьелда гъорлъе уна 122 объект. Жакъа къоялде киналго объектазул гьабун буго категорирование. Гьезул комплексалъулаб хал-шал гьабиялъе гlуцlун буго хасаб комиссияги.

 
2022 соналъ халгьабуна киналго лъай кьеялъул объектазухъ. Гьел киналго руго сверун къан, къаси мехалда чlезабун буго канлъи, лъун руго хехаб бухьеналъул мобильниял телефонал, видеокамераби, металлодетекторал ва хlадурун руго терроризмалъул рахъалъ хlинкъи гьечlолъиялъул паспортал. Лъай кьеялъул 5 учреждениязда буго ЧОПалъул охрана, исана цоги кlиго учреждениялдаги лъезе буго гьеб.  
Терроризмалда данде чlараб информационнияб сообщество гlуцlиялъул мурадалда хасаб информация лъола районалъул сайталда, социалиял гьиназда, газеталда ва бакlалъулаб телевидениялда. Телевидениялдасан бихьизабула районалъул АТКялъул членазул, жамгlиялгун диниял хlаракатчагlазул церерахъинал. Гlадамал данделъулел бакlазда ран руго баннерал. Гlолилазда гьоркьор тадбирал тlоритlулаго, рикьана терроризмалъул хlакъалъулъ бицунел 350 буклетал. Гlаммаб къагlидаялъ босани, 2022 соналда терроризмалдагун экстремизмалда хурхун тlобитlана 120 профилактикияб тадбир.

Автор И. Мухlамадов. Январь 2023 сон.

Кватlичlого улкаялда байбихьизе буго ихдал призывалъул компания. Районалда гьелде унеб бугеб хlадурлъиялъулги, ахирисеб хаслихъе призыв районалда араб къагlидаялъулги нижее бицана районалъул бетlерасул заместитель, резервалъулаб комиссиялъул председатель Асадгlали Гlабдуразакъовас.

  
-Дие бокьилаан жакъа Ватlаналда цебе тlадаб борч тlубазабизе нилъер гlолохъаби ритlиялда хурхун ругел гlузраби загьир гьаризе. Районалъул призывалъулаб комиссиялъул председатель ккола живго муниципалитеталъул нухмалъулев, заместитель ккола военком, комиссиялъул членаллъун ккола РОВДялъул начальник, лъай кьеялъул, сахлъи цlуниялъул ва цогидалги бутlабазул вакилзаби. Жиндирго хъулухъалъулал ишалги тlуразаричlого, кидаго районалъул бетlер гьеб комиссиялда гlодов чlун бажарулареллъул, гlемерисеб хlалтlи бараб букlуна резервалъулаб комиссиялда.

Гьедин араб соналъ хаслихъе призывалъул комиссия байбихьана 1 ноябралда. Гlаммаб къагlидаялъ нижеца районалде битlун букlана 933 повестка. Гьездасан комиссиялде вачlана гlицlго 198 чи. Гьезулги армиялде витlана 50 чи. Гьеб къадар гlезабулагоги ниж дандчlвана цlакъ кlудиял захlмалъабигун. Щайгурелъул, цоял эбел-инсуца ва гlага-божараца риччаларого, цогиял жалго рахчарун, гlемерал квекlенал ккана хаслихъе призыв тlобитlулаго. Цо-цо ккана нижеда кlалалги гьикъун, квешезегогlадин рахчарун, инжитал ишал гьарурал гlолохъабиги. Гьединазул сияхl нижеца ихтиярал цlунулел органазде кьуна.

Руго мисалияб къагlидаялъ жидеца план тlубазабурал росабиги. Гьединазда гъорлъ рехсезе бегьула Хунзахъ, Тlануси, Лъагlилухъ, Гьоцlалъ ва Харахьи росаби. Кlудияб баркала буго гьел росабазул бегавулзабазеги жамагlатазеги ракlбацlцlадго Ватlаналда цебе тlадаб налъи тlубазе хlадурал гlолохъаби куцаралъухъ. Амма гьаниб рехсечlого гlоларо гьеб ишалда сверухъ букlине кколеб хlалтlи гьабичlел Гlочlло, Мущули, Гlоркlачlи, Шотода ва Мочlохъ росабиги. Гьел росабалъа цониги гlолохъанчи инчlо армиялде. 
Исана ихдал призыв байбихьизе буго 1 апрелалда. Гьабсагlаталда военкоматалда унеб буго армиялде ахlизе рес бугел гlолохъаби рагъулаб учеталда лъеялъул хlалтlи, хlадурулел руго сияхlал. 

Автор И. Мухlамадов. Январь 2023 сон.

Цебеккун лъазабун букlахъе, 26 январалда райцентралда Ш. Шамхаловасул цlаралда бугеб культураялъул кlалгlаялда тlобитlана районалъул бетlер Нурмухlамад Задиевас араб соналъ гьабураб хlалтlул хlисаб кьей. Тадбиралда гlахьаллъи гьабуна районалъул активалъ ва жамагlатазул вакилзабаз.

 
Данделъи байбихьана районалъул нухмалъулес Украинаялда тlобитlулеб бугеб хасаб рагъулаб операциялда гlахьаллъи гьабулел районцоязе баркала кьеялдасан. Гьединго киналго ахlана гьезул рокъор хутlарал хъизан-лъималазул тlалаб-агъаз гьабизеги. 

Гъоркьисала гьарун бажарарал хlалтlабазул бицунаго, районалъул нухмалъулес аслияб кlвар кьуна социалиял бутlабазда кколел ругел хиса-басиязде. Мисалалъе, бицана районалда 7 лъай кьеялъул объект балеб яги базе проекталда лъун бугилан. Хlисаб кьеялда хасаб бакl ккун букlана спецоперациялъул гlахьалчагlазе районалъул росабазул жамагlатаз, бегавулзабаз ва росдал магlишатазул предприятияз гьабураб гlарцулаб ва нигlматазулаб кумекалъул бициналъ. Гьединго Нурмухlамад Задиевас ракlалде щвезабуна исанасеб сонги цlакъго жавабчилъи цlикlкlараб ва дагьабги гъуждулги гурун хlалтlизе кколеб бугилан, щайгурелъул, гьеб федералияб даражаялдаго нилъер ракьцояв, Халкъияв шагlир Расул Хlамзатовасул сонлъун лъазабун бугелъул. Кlудияв шагlир гьавуралдаса 100 сон тlубаялде гьабизе кколеб хlадурлъиялъулги бицана гьес.  

2022 соналъ гьабураб хlалтlул хlасилазул нижеца араб соналъул ахирисеб газеталъул номералда гlатlидго кьун букlиндал, гьаниб гьелъул къокъго бицун толеб буго. 

Лъагlалил хlасилал гьарун хадуб, районалъул бетlерас жавабал кьуна гlадамазул суалазе. Гlаммаб къагlидаялъ гьес жаваб кьуна 25 гlан суалалъе. Гьезулги гlемерисел рукlана социалияб бутlаялда хурхарал. Мисалалъе, гlемерисезул рахlат хвезабун бугоан лъим дагьлъун яги тlубанго цlорон букlиналъ. Бассейналдасан хиса-хисун лъим гьеч1ел роххабазде бегунг1аги, гьел г1адамаз жидеего ц1езег1аги санаг1алъи гьабизе бегьуларищан гьикъулеб бук1ана райцентралъулаз. Узухъда, лъим дагьлъун бук1ин х1исабалдеги босун, гьеб бит1арабги бук1ина, цоял-кидаго лъимгун, цойгидал баччулел теч1ого. Райцентралъул цо-цо авалаздаги, Бакьагьечlи росулъги тlубанго т1аг1ун яги цlорон буго лъим. Гьелъие жаваб кьолаго, Нурмухlамад Задиевас абуна аслияб къагlидаялъ лъим дагьлъиялъе гlилла бугин ахирал соназда тlабигlаталда лъугьун ругел хиса-басиялилан. Ай, дагьлъун буго гlазу-цlад. Мисалалъе, гьаб хаселалъ унго-унголъун цониги нухалъ гlазу бачlо районалде. Гьединго цо-цояз жидерго рокъоб цlорочlого букlинеян, цойгидазул ургъел гьабич1ого минаялъул чанго точкаялда гlодобе биччан толеб буго лъим. Гьелдалъун цо-цо авалазде лъим тlубанго къотlулебги буго. Бакьагьечlи бегавуласул хlаракаталдалъун хасаб транспортги чlезабун баччулеб буго лъим, амма гlезегlан кlудияб росдае гьедин биччараб лъим гlелищха. Хунзахъги лъим гьечlого хутlарал авалазде гьединго баччизе ккелилан тlадкъайги кьуна бет1ерас бегавуласе. 

Автор Н. Гlалиева. Январь 2023 сон.

Нилъер районалдаса 500-г1ан чияс г1ахьаллъи гьабулеб буго Украинаялда унеб бугеб хасаб рагъулаб операциялда. Киналго районцоязул мурад ккола хехго рагъ-кьал лъуг1и ва рак1ч1араб бергьенлъигун г1олохъаби т1ад руссун рач1ин. Гьеб бергьенлъи г1агар гьабиялъе жидедасан бач1араб кумек гьабизе х1адур вуго районалъул щивав чи. Гьедин, г1агарб Ват1ан ц1униялъул мурадалда Украинаялда ругел г1олохъабазе районалдасан бит1ана чанго камаз ц1ураб кванил ниг1матал ва цогидабги ц1акъго цебесеб х1ажалъиялъул къайи. Гьезул ах1и ккола «Нилъеразе г1оло», «Нилъеразул рахъ ккун» абураб. Гьеб кумекалда гьоркьоб к1удияб бут1а лъуна цересел колхозазул гьанжесел СПКязул х1алт1ухъабаз. Гъоркьехун кьолеб буго, киназдаго лъан бук1инелъун гьез гьабураб кумекалъул къадар.

Мисалалъе босани, «Гьамишт1а» СПКялъ кьуна 50000 гъурущ г1арац ва 143 кг. гьанал.

Автор Ф. Мухlамадова. Январь 2023 сон.

Щибаб къойил г1адин т1орит1улел руго республикаялъул т1алъиялъ исана к1одо гьабизе бугеб Расул Х1амзатов гьавуралдаса 100 сон т1убай т1обит1иялъул оргкомитеталъул данделъаби. Х1исаб гьабе, 9 млрд гъурущ биччан буго Россиялъул т1алъиялъ нилъер шаг1ир, гьесул творчество к1одо, Расулил ц1ар абадияблъун  гьариялъе!

Шаг1ирасул т1оцересел куч1дул жиндир гьурмаздасан ц1алдолезухъе щвараб районалъул казият нахъег1ан ч1ей бит1араблъун бихьуларо нижедаги. Гьединлъидал, нижерго бугеб къуваталда рекъон, руго нижерги гьаризесел тадбиразул план.

Расул Х1амзатовасул лъаг1елалъул х1урматалда, 20 январалда 20 августалде щвезег1ан, редколлегиялъ лъазабулеб буго Расул Х1амзатовасул кеч1 рик1к1иналъул ва гьесул х1акъалъулъ асар (макъала, кеч1) хъваялъул конкурс.

Гьеч1о ригьалъулаб г1орхъич1вай, г1ахьаллъизе бегьула бокьарал чаг1и.
Нижерго макъалаби (к1иго А 4 т1амачалдаса ц1ик1к1инч1еб кьабараб текст 10 п) ва видеоклипал рит1изе бегьула: kaziyat 2013@ mail.ru. rosdalzah@yandex.ru  почалъул адресазде.

Автор Ф. Мухlамадова. Январь 2023 сон.

Радиоялъ г1умруялъул цо минут борцуна, газеталъ-саг1ат, т1ехьалъ-къо.
Лакретель

Дида цебе лъун буго Шамильхъала почтампталдаса бач1араб 2023 соналъе «Росдал зах1матчи» казияталъул подпискаялъул сиях1. 16 соналъ цебе, дун гьаб басмаялъул редакторлъун т1амураб заманалдаса 10 (!!!) нухалъ гьит1инаб тарих. Доб мехалъ «Росдал зах1матчи» бук1ана цого цо бугеб официалияб халкъияб информациялъул алат: электронияб почалдасан кагъат бит1изеги редакциялде, телефоналъул факсалдасан к1вар бугел документал къабул гьариги-нижедасан, узухъда, т1олабго инфомацияги-ц1ик1к1униселъ газеталдасан. Кинабго бук1ана, Максим Горькияс газеталъул х1акъалъулъ абухъе-«Г1адамасул х1акъалъулъ, г1адамасе г1оло!». Рак1алда буго, гьанжего гьанже къалмил х1албихьулей дицаго хъван бук1араб критикияб макъалаялъ гъугъадизабун бук1араб жамг1ият: рагъул ветеранасул, т1урччи-ц1улги х1ажатабги кьун, т1алаб гьабич1ого тарав цо росдал бегавулас, прокурорасухъе-нахъе «бугьтан лъуралъухъ»  хьвадизаюрай т1инай мухбир, цинги г1айибиясда жив мекъи вук1ин бич1ч1ун бит1изабураб тасамах1лъи,  рагъул г1ахьалчиясул гьурмада гьими, киназулго рак1разилъи. Мадугьалихъ бугеб районалдаса, жидер доя йигей х1акималъ къвариг1елги т1убач1ого гьумер бух1анин, рач1арал руччабазул къокъа, гьезул раг1абаздасан хъач1ал х1акимзабазухъе хъвараб хит1аб, иргадулаб кант1и, г1адатав чиясул мурад т1убай, киназулго рохел! Газеталда хъваралъул, раг1ул къуват, нижер х1алт1ул баракат, гуч! Г1адат буго, жидер зах1мат х1ажатаблъунги, г1адамаз къимат гьабулеблъунги бихьулеб бугони, гьелде жеги ц1ик1к1ун гъира балеб. Лъаг1елал анаг1ан хъвавул ишалде, т1ахьал-казиятазде г1адамазул ссун унеб бугеб интерес бихьун, бач1араб буго, хас гьабун дир, журналистасул махщел (х1алт1и) хисизе анищги. Бокьулеб ишги жибго тун, туризмалде ани, ялъуни капиталистазул тукада к1усанилъидал Фатимае ц1ик1к1ине бугеб хайир (г1арцулаб).

Автор Ф. Мухlамадова. Январь 2023 сон.

Халатрахъарал г1одоркъояздаса хадуб лъаг1алил т1оцебесеб х1алт1ул къоялъ районалъул администрациялда т1обит1ана т1олалго г1уц1абазул нухмалъулелги г1ахьаллъун плановияб данделъи.

Районалъул нухмалъулев Нурмух1амад Задиевас, гьеб бачунаго, т1адч1ей гьабуна араб соналъул г1унгут1абиги х1исабалде росун, исанисеб сон жеги ц1ик1к1араб жавабчилъиялда, халкъалъул мурадал т1ураялда т1обит1изе ккеялда. Хасго 2023 сон улкаялдаго Халкъияв шаг1ир Расул Х1амзатовасул лъаг1еллъун лъазабунги бугелъул, щивав районцоясда т1адаб бугин гьеб т1адег1анаб даражаялда т1обит1иялъе жиндасан бач1арабщинаб гьабизеян абуна бет1ерас (2 миллиардалдасаги ц1ик1к1ун сурсатазде х1алт1аби т1орит1изе руго Расулил баракаталдалъун нилъер районалда исана.

Гьезда гьоркьор руго Харахьи, Гьоц1алъ участкаялъул больницаби, Г1арани, Буц1ра, Гьамущи, Г1ахьалч1и, Бакьагьеч1и, Г1урк1ач1и, Моч1охъ школал рай г1адал к1вар бугел х1алт1аби, нухазда, музеязда, Г1арани хъалаялда, лъел мухъазда ремонтал т1орит1и рик1к1ун х1ал к1оларел ва гь.ц. тадбирал-авт.).

Хъатг1анасеб Дагъистан дунялалдаго раг1изабурав «Ц1адаса кавказалъуласул» г1асруялъулаб юбилей-аслияб к1вар бугеб масъалалъун бихьизабуна районалъул нухмалъулес ва лъазабуна къокъаб заманалда жаниб г1уц1иялъул комитет данде гьабеян. 

Украинаялда унеб хасаб рагъулаб операциялъул г1ахьалчаг1азе ва гьезул хъизамазе кинабго рахъалъулаб кумек гьабизе ккеялдеги к1вар буссинабуна Н. Задиевас.

Автор И, Мухlамадов. Январь 2022 сон.

Январалъул гlодоркъояз районцоял рохизаруна Украинаялда унеб бугеб хасаб рагъулаб операциялда гlахьаллъи гьабулел ругел нилъер ракьцоял гlолохъабаз бихьизабулеб бугеб бахlарчилъиялъухъ гьезие щварал шапакъатаз.

 
Гьедин, спецоперациялда гlахьаллъи гьабулев вугев Тlагьадаса  Хlакимов Султанмурад Абакаровичасе щвана Жуковасул орден. Мочlохъа Шамил Гlабдурахlманов ва Тlагьадаса Хlажимурад Гунащев мустахlикълъана Суворовасул медалазе. 
Гьелго къоязда хабар бачlана Мочlохъ росулъа Изатула Хlажимухlамадов Россиялъул Оборонаялъул министерствоялъул “За боевые отличия” абураб шапакъаталдалъун кlодо гьавун вугилан.