Автор И. Мухlамадов. Ноябрь 2024 сон.

2009 соналдаса нахъе, 1 ноябралда Россиялда кlодо гьабула судалъул приставазул къо. Судалъул хlукмаби тlуразари - гьеб ккола хlукуматалъул ва гьелъул законазул адаб-хlурмат гьаби. Батlи-батlиял цlаразда гъоркь, тlоцебе нилъер улкаялда рехсараб хъулухъалъул хlалтlи байбихьун буго жеги некlсияб Русалъул заманалдаго. Узухъда, гьелдаса нахъе чанцlулго хисана приставазул хlалтlул гlуцlиги къагlидаги. 2020 соналдаса нахъе судалъул приставазул Хунзахъ, Шамил ва Лъаратlа районазул отделалъул начальниклъун хlалтlулев вуго Сагlадула Рахlматулаев. Хlалтlи гlуцlун бугеб къагlидаялъулги дандчlвалел ругел захlмалъабазулги цlехон ниж дандчlвана нухмалъулевгун.

- Сагlадула Заурбегович, кинал ругел нужеда тlадал ишал?

- Нижеда тlадал ишаздасан ккола судазул хlукмаби тlуразари. Гьединго нижеца цlунизе ккола лъабабго районалъул территориялда бугеб 9 судалъул минабиги, жалго судиялги ва нижерго отделалъул минаги. 

- Кинаб къагlидаялъ гlуцlун бугеб нужер хlалтlи?

- Дица бицахъе, судалъул хlукмаби тlуразариги нижеда тlадал ишазде гъорлъе уна. Налъуласдаса цохlо гlарцулал сурсатал яги малк-мулк бахъи гуребги, судалъул хlукму букlине бегьула пуланав чи цониги хlалтlи гьабизе тlамулеб яги цониги гlуцlиялъул хlалтlи чlезабулебги. Амма гlемерисел хlукмаби рукlуна гlарцулал сурсатал яги мал-мулк бахъизе бихьизабурал. Судалъул гьединаб хlукму бачlарабго, нижеца налъуласул “Госуслуги” порталалде битlула уведомление. Рехсараб сайталда гьесул хъвай-хъвагlай батичlони, почалдасан кагъат битlула налъуласул рукъалъул адресалде. Жиндиего бокьун (добровольно) налъи бецlизе гьесие бихьизабун букlуна 5 къо. Гьеб болжалалда жаниб гьес иш тlубазабичlони, нижер рес букlунаро хlал гьабун (принудительные меры) налъи бахъизе хlалтlаби гьаричlого. Гьесул банкалда счет бугони, гьениса бахъула, официалияб доход бугони, гьелдасан ккола. Гьеб цонигияб батичlони, гьесул мал-мулкалда арест лъола. 

Нижер хlалтlи букlуна судалъул хlукмабазда хурхинчlебги. Гьединаздасан ккола ГИБДДялъул гlакlаби рахъи. Гьел нижехъе, судалдеги инчlого, бачlинахъего жибго ГИБДДялдасан ритlун рачlуна.

Автор И. Мухlамадов. Октябрь 2024 сон.

30 октябралда райадминистрациялъул данделъабазул залалда тlобитlана Дагъистаналъул мугlрузулаб зонаялъул семинар-совещание. Гьеб гlуцlун букlана республикаялъул Миллияб политикаялъулгун диниял ишазул министерствоялъ. Семинаралда гlахьаллъи гьабуна районалъул бетlерасул заместитель Асадгlали Гlабдуразакъовас, жамгlиялгун диниял гlуцlабазул хlаракатчагlаз, рехсараб ведомтсвтоялъул информациялдалъун хьезариялъул отделалъул начальник Мурад Мухlамадовас, къватlисел пачалихъазул гражданазулгун ва нилъерго ватlанцоязулгун социалиябгун культурияб хlалтlи гьабиялъул отделалъул начальник Хасайбат Валиевалъ, ДРялъул хlинкъи гьечlолъиялъул Советалъул вакил Заирхан Харбиловас, мугlрузулаб зонаялда ругел муниципалитетазул АТКялъул членаз ва цогидазги. 

Семинар гlуцlун букlана халкъалда, хасго гlолилазда гьоркьоб сепаратизмалъулгун миллатчилъиялъул пикраби рижичlого ва диназдагун миллатазда гьоркьосел тунка-гlусиял ккечlого рукlиналъул мурадалда хlалтlи гlуцlи абураб темаялда. 

"Нилъер республика цlакъ загlипаб буго къватlисел пачалихъаздасан бачlунеб заралияб информациялдаса цlуниялъул рахъалъ. Нилъер гlадамазул диналдехун бугеб бухьенги, хасго гlолилазул хехлъиги, жеги цlубачlеб гlакълуги хlисабалде босун, бецlал къуватаз цlакъ хlаракат бахъулеб буго гьел къваригlел гьечlелщинал ишазде гъорлъе цlазе. Лъикlаб букlина нужеца нужерго профилактикияб хlалтlулъ гьеб рахъалде кlварги кьун, информациялъулаб дандечlей цlикlкlинабуни. Рахъи цlикlкlараблъун букlинаан профилактикияб хlалтlулъ диниялгун жамгlиял хlаркатчагlиги, спортсменалги ва цогидалги лъикlаб рахъалдасан гlолилаз мисал босизе бегьулел чагlиги гlахьал гьаруни.  Экстремизмалдегун терроризмалъул идеологиялде данде хlалтlи гlуцlизе ккола цlакъ цlодорго, гlорхъулъа рорчlарал жалги гьаричlого ва жалго питначагlазе рекламаги гьабиларедухъ. Гьединго хlисабалде босизе ккола щибаб районалъул ва росдал хаслъиги. Амма гьелъул магlна кколаро нужеда бихьараб жоги бахчун, руцlцlухlун чlун рукlине кколин абураб. Кигlанго гьитlинаб бугониги, мекъаб идеологиялда хурхараб хlужа загьирлъани, гьелъул хlакъалъулъ лъазабизе ккола ва гьелда хурхун хlалтlиги гьабизе ккола. Гурони, гьелъ жеги кlудияб балагь тlаде бачинеги рес буго", - ян абуна Мурад Мухlамадовас жиндирго кlалъаялда.