Исана лъагlалил байбихьуда райадминистрациялъул гlуцlарухъанлъиялъулгун правовояб отделалъул начальниклъун тана Парихан Локалова. Рехсараб отдел ккола райадминистрациялъул бищунго кlудияблъун. Гьез гьабулеб хlалтlулги, церечlарал масъалабазулги, дандчlвалел захlмалъабазулги нижее бицана отделалъул нухмалъулелъ.

-Парихан Мухlамадовна, кинал ругел отделалда тlадал ишал ва сунда хурхараб  букlунеб нужер хlалтlи?

-Нижер отделалъул хlалтlиялъ гъорлъе рачуна цlакъ гlемерал рахъал. Гьелда гьоркьоре уна бегавулзабазулгун хlалтlи гlуцlи, бухьен букlине ккола муниципалитеталъул 24 росдал администрациязулгун. Районалъул администрациялъул гьезда хурханщинал суалалги нижер отделалдасан тlурала. Тlуразарула киналго нормативиялгун правовоял акталги. Гьединго нижер хlалтlуда гъорлъ рукlуна киналго кадровиял суалалги. Цониги хlалтlухъан шапакъат кьун кlодо гьавулев вугони яги гьелъул гlаксалда, тамихl гьабизе ккани, гьеб ишги нижер отделалдасан тlубала. Нижер тlей гьечlеб бухьен букlуна республикаялъул Бетlерасулгун Хlукуматалъулгун администрациялъулгун, тlобитlула гьезулгун кинабго документооборот. Гlаммаб къагlидаялъ, нижер отделалда вуго 9 хlалтlухъан ва щивасул руго жиндаго тlадал ишал ва тlуразе кколел масъалаби. 

-Кинал ругел нужерго хlалтlулъ дандчlвалел захlмалъаби?

-Аслияб захlмалъи букlуна хlалтlул гlемерлъиялъ ва щибаб къойил цlи-цlиял программабиги законалги рахъулел рукlиналъ. Узухъда, гьеб киналдаго хадур гъезе бигьаго букlунаро. Жакъа хlалтlи буго кигlан гlемер хlалтlананиги лъугlулареб. Цо хlалтlи гьабун бахъиналде цоги иш тlад чlвала. Гьединлъидал киналдего квер щоларо.

Цебе нижер цоги захlмалъи букlана цlакъ дагьаб гурони харж-мухь гьечlолъиги. Гlемерисел хlалтlухъабазе щолаан техническияб персоналалъе щолелда бащадаб, гlицlго моцlрое бихьизабураб бищунго дагьаб къадар харжил (МРОТ). Рес букlинчlо хlалтlухъабазе премиял кьезеги. Гьединлъидал, дагьабго харжги гlемераб хlалтlиги букlиналъ, захlматго букlана цlиял хlалтlухъаби ралагьизеги ругел специалистал цlунизеги. Гьединал мукъсанал харжал щолел хlалтlухъабаздасан кlудияб хlалтlи тlалаб гьабизецин нечараб ахlвал-хlал букlунаан. Гьанже, 1 июналдаса нахъе харжал цlикlкlана 50%.

-Сундалъун дуца борцунеб бегавулзабазул хlалтlул рахъи?

-Гьелъие букlуна хасаб, законалъ бихьизабураб бегавулзабазул хlалтlул рахъи борцунеб къагlида. Щибаб санайил февраль-март моцlазда анализ гьабула бегавулзабазул хlалтlул ва букlине кколеб къимат кьола щивасул хlалтlуе. Узухъда, хlалтlулев чиясул гъалатl ккечlого хутlуларелъул, ратила гьезул чанги гlоларел рахъалги. Амма, гlаммаб къагlидаялъ босани, нилъер руго цlакъ хlалтlуе жигар бугел бегавулзаби ва гьезул секретарьзабиги. Жакъа гlемераб хlалтlи буго бегавулзабазде тlаде баччизабун. Мегъ-хурги, армиялде гlолохъаби ритlиги, росулъ ток сваниги, лъел труба бихъаниги, гlазу-цlад бан нух хваниги, цогидаб къварилъи-гlатlилъи кканиги, бегавул бищун цеве вортизе ккола гьениве. Узухъда, киназулго гуро ругел гlемерал ресалги, росулъ хlалтlи-пишаялъе къваригlунеб техникаги цогидаб хlажатабщинабги. Амма кигlанго захlмат бугониги, гьез жидецаго ресал ратунги, кlвараб хlаракат бахъула жидерго хlалтlи букlине кколеб даражаялда гьабизе. Цониги бегавул гьечlин абизе бегьула жинда тlад къараб иш тlубазабуларев. Анкьида жаниб цонухгlаги нижеца тlобитlула киналго актуалиял суалазда хурхун бегавулзабазулгун данделъиги. Бищун рахъи бугезда гъорлъ рехсезе бегьула Сиюхъ, Хlариколо, Гlоротlа, Цlада ва Уздалросдал бегавулзаби. Хас гьабун бихьизабизе бокьун буго, заманаялъ Харахьи росдал бегавуласул ишал тlуразарулей, чlужугlадан йигониги, Эльмира Шейховалъул хlаракатчилъиги. 

-Цо-цо росабалъ захlмалъи букlунин абула бегавуллъун тезе чи щунгутlиялда бан?

-Рукlунел ратизе бегьула гьединал захlмалъабиги. Щайгурелъул, дица цебехун рехсовухъе, бегавуллъи гьаби бигьаяб иш гурелъулха. Амма дун гьаб хъулухъалда йигебгlан мехалъ жеги гьединаб суалгун дандчlвачlо. 

-Дур хlисабалда, бегавул депутатазищ яги жалго изберателазищ вищизе кколев? 

-Дица тола кинабго жоялъул гlадин, рищиязулги лъикlабги квешабги рахъ букlунилан. Бегавулзаби гlадамаз рищиялъул лъикlаб рахъ букlана избирателаз жидеего бокьарав кандидатасда бачlинахъего, гьоркьов чиги гьечlого, цlар чlвазе рес букlин. Узухъда, демократиялъул рахъалъ босани, гьеб къагlида цlикlкlун битlарабги букlана. Амма нилъер жамгlият жеги гlун гьечlо демократиялда рекъон гlумру гьабизе ва хlалтlи гlуцlизе. Нилъеда лъала, цересел соназда кинаб ахlи-хlургун ва рагъ-кьалгун нилъер гьанир рищиял тlоритlулел рукlаралали. Щибал рищияздаса хадуб камулароан цоцазда кlалъаларел вац-яцал, цоцалъ балаан тухум-кьибил ва цогидабги гlагарлъи. Гьеле гьеб кинабго тlаса ана рищизул къагlида хисизабиялъ. Амма, бокьилин ккани, росабазул администрациязул ихтияр буго депутатазул хlукмуялдалъун жидерго уставги хисизабун, бегавул жалго избирателаз вищулев къагlида тlад буссинабизеги. Законалда бихьизабун буго бегавул вищиялъул лъабго къагlида: конкурсалъул кьучlалда, избирателаз вищулеб ва депутатаз вищулеб. Гьезда гьоркьоса цояб тlаса бищизе ихтияр букlуна росдал собраниялъул депутатазул.  Амма гьеб хlукму депутатазул хадусеб ахlиялда (созыв) гурони къуваталде лъугьунаро.  

-Цlикlкlунисел депутатаз вихьизавурав кандидат райадминистрациялъ нахъчlвазе рес букlунищ?

-Районалъул администрациялъул ихтияр букlунаро росдал бегавул вищиялде гъорлъе лъугьине. Киналго законалъул тlалабалги тlуразарун ругони, росдал депутатазул цlикlкlунисез цlар чlварав кандидат вахъуна бегавуллъун ва лъилниги ихтияр букlунаро гьесие квекlенал гьаризе.  

 -Ахиралдаги щиб дуца абилеб районцояздехун ва бегавулзабаздехун?

-Дица цебехун рехсовухъе, дандчlвалел захlмалъабазухъ балагьичlого, нижер отделалъул хlалтlухъабазги киналго бегавулзабазги бажарараб хlалтlи гьабулеб буго жидерго росу-ракь цетlезабизе. Гьелъухъ кlудияб баркала буго гьезие. Киназего гьарула щулияб сахлъи, халатаб гlумру ва хъизан-лъималазул талихl. Хадубккунги хlалтlуде регlун хутlаги киналго!

И. Мухlамадов.