Хамиз къоялъ, 25
октябралда, х1алт1улаб сапаралда Москваялда вук1арав Дагъистан Республикаялъул Президент
Мух1амадсалам Мух1амадов дандч1вана «Газпром» ОАОялъул правлениялъул
председатель Алексей Миллергун.
Гьеб дандч1ваялда гьоркьоб лъун данд бана Дагъистан газалдалъун хьезабиялъул
к1вар бугеб чанго суал.
Дандбана республикаялда лъамияб (сжиженный) т1абиг1ияб газ
гьабиялъул суал. Дагъистаналда гьединаб
газалъул завод баялъул рахъ ккуна
Россиялъул Президент В. В. Путиница ва
энергетикаялъул Министерствоялъе
дандекколел т1адкъаялги кьуна.
Алексей Миллерица «Газпромалъул» жавабиял х1алт1ухъабазда
т1адкъана рехсараб суалалда т1адх1алт1изе.
Дагъистан республикаялъулги, «Даггаз» ОАОялъул ва
муниципалиял г1уц1абазул
бет1ергьанлъиялда ругел газалъул
сетазе нухмалъи гьабизе цогояб управление г1уц1изе ккеялда разилъана к1иябго
рахъ.
Дандч1ваялда раг1а-ракьандещун балагьана Дагъистан
газалдалъун хьезабиялъул темаялъухъ. Дандбана
Дагъистаналъул муг1рузул районалде газ бачиналъул суал. «Газпром» ОАОялъ ва Дагъистан Республикаялъ
гъулбасараб протоколалда рекъон, маг1арул 5 районалъул (Болъихъ, Ц1умада,
Гумбет, Хунзахъ, Казбек) росабазда гьоркьоб
(межпоселковые) ва жаниб (внутрипоселковые) газалъул мухъал рачунел руго.
Жакъа къоялде республикаялъул
бюджеталъул г1арцул х1исабалда Хунзахъ районалъул росулъ
жанир рачарал газил мухъазул халалъи 32 км. бахуна. Гумбет
районалъул 5 росулъ рачарал газил мухъазул халалъи абуни, 16 км. бахуна.
Гарач1вариялда балагьана «Макьас» муг1рузулаб лыжабазул
комплекс жиндир ракьалда балеб бугеб Хунзахъ районалъул росабалъе газ бачине
ругел росабазухъ.
Кизилюрт, Бабаюрт ва Ц1ияб Лак районал гьоркьоса къот1ич1ого
хьезаби мурадалда «Чапаев», «Мужукъай», «Ц1ияб Лак» ГРсал 2012-2014 соналъ
къач1ан лъуг1изариялъул къот1иги гьабуна
гара-ч1вариялда.
Гьеб гуребги, Мух1амадсалам Мух1амадовас ва Алексей Миллерица дандбана республикаялда
ракьалда гъоркь газ ц1унулеб бак1 (газохранилище) баялъул суалги.
Дандч1ваялъул ахиралда Дагъистаналъул Президентас «Газпром»
ОАОялъул правлениялъул председателасе Дагъистан Республикаялъул бищун
т1адег1анаб шапакъат – «За заслуги перед Республикой» орденги кьуна.
602,5 м г1орхъуде рахине кват1иларо Гьоц1алъ ГЭС
балез х1алт1и хехлъизабулеб буго
К1иго моц1алъ цереги рук1инч1ел хиса-басиял Гьоц1алъ ГЭСалде
аск1оре швелалдего халлъула. Гьелъие квербакъун буго «Сулахъалъул ГидроКаскад»
ОАОялъул гендиректор Нурмух1амад Г1алиевас СМУ-2 ва СМУ-3 бищун х1албихьи ва
т1адег1анаб бажири-махщел бугев инженер Х1ажи Мусаевасул нухмалъиялда гъоркь
цолъизабиялъги.
ГЭСалъул минаялъул
жанибги къват1ибги х1алт1и х1алуцун ва жигаралдалъун унеб буго. Металлалъул
контрукциял дандраялъул ва бетон т1еялъул х1алт1ул объем ц1акъ к1удияб буго.
ГЭСалда жаниб 4-леб т1ала (ярус) баялъул х1алт1и раг1алде бахъинабун буго. «Ч1ик1абгэсстроялъул»
х1алт1ухъабаз гьенибе т1ун буго 846 кубометр бетон. Дандран руго гидротурбинабазул горал, турбаниялъул
гундбузе опалубкаби. Т1ад бан унеб буго
5-леб т1алаялда (ярусалда) х1алт1иги. Гьенибе бетон т1еялда цадахъго унеб буго
хъаравуллъиялъулаб аппаратура лъейги. Кинабниги лъезе кколеб 24 приборалъул 12
лъун буго. Гьеб к1вар бугел приборал лъеялъулъ г1ахьаллъулел руго Б. Веденеевасул ц1аралда бугеб ВНИИГалъул
специалисталги.
ГЭСалъул къват1ибехунисеб х1алт1ул бицани производственниялгун техническияб ва
административиял корпусазда сварка гьабиялъул х1алт1ул к1удияб объем гьабун
буго. Трансформаторазул площадкаялда бетон т1ейги раг1алде бахъунеб буго.
Лъим чвахизе бугеб туннелалда х1алт1иги лъуг1ун буго гьеб объекталде т1ун буго 12
азарго куб.метраялде г1агарараб къадар бетон. Нагагь лъим бачунеб туннелалда
х1алт1и гьабизе кканиян, гьарун руго лъим биччаларел (герметические) каваби.
Гьеб буго ГЭСалда гьабураб ц1илъи:
гьединал каваби Дагъистаналъул ГЭСалъул
цинигиялда гьеч1о.
Лъим бачунеб рахъдаги
(траншеялда) унел руго бетон т1еялъул х1алт1аби.
Пермский краялъул «Электротяжмаш Привод» ОООялда х1адурараб
2 гидротрубинаги бач1ун буго. К1иябго
турбинаялъул г1аммаб къуват 100 МВтялда бахуна.
Гидрогенераторал дандразе руго «Каспий СГЭМ» ОООялъул
специалистаз. Гидрогенераторал
лъелалде гьаризе кколел х1алт1аби
жеги лъуг1ун гьеч1о. Гьел кида лъолелали лъалила 602,5 м г1ужде рач1индал,
7-леб т1алаялде бетон т1ун лъиг1идал.
602,5 м
раг1ула ГЭСалъул ракьалда гъоркьияб ва ракьалда т1адехунисеб г1урхъи. Гьеб г1урхъуде
рахинеги рак1алда раг1ула гьаб соналъул ахиралде.
Гьоц1алъ ГЭС къуваталъул рахъалъ Дагъистаналда 4-леб
бак1алда бук1ине буго, ГЭС х1алт1изе кьун хадуб Дагъистаналда
электроэнергиялъул дефицит дагьлъизе буго. 2011 соналъул х1асилалда
электроэнергиялъул дефицит 1,1 млд. квт.ч. бахун буго республикаялда.
Республикаялъул
прессаялдасан материал х1адурана Г1. Г1исаевас
| 
