Автор И. Мухlамадов. Апрель 2024 сон.

Рукlуна гlадамал, жидеца цо гьитlинаб лъикlаб иш гьабуниги гьеб анцlго нухалъ кlодоги гьабун, халкъалда рагlизеги гьабун, жидеего учузаб цlар балагьулел. Гьаб заманалда цlакъго гlемерлъун руго гьединал тайпаби. Амма, гlемер гьечlониги, камуларо цо-цо тlолабго гlумру яги гьелъул цо бутlа жамгlияталъе пайдаял, лъикlал ишазда ва сахаватчилъиялда унел, амма жидерго гlадатлъиялъ ва тlабигlат-гlамал берцинлъиялъ гlадамазул берзукь рукlунарел ва жидеего, кигlан мустахlикъаб бугониги, рецц-бакъ цlехон, цlекlал жал гьаруларел чагlиги. Гьединаздасан цоявлъун ккола Хунзахъ росулъа Хlусенов Малахlусен. Жакъа гъасда хlанчlараб хинкlги, щварал грамотабиги ва цогидабги жидерго гlумруялда жаниб лъугьунебщинаб жо социалиял гьиназдасан цоцазухъе рехун ва статусазда лъун тlибитlизабулеб гьаб заманалда, хlакъикъаталдаги лъикlал ишазул цевехъанасул хlаракатчилъи балъго щайха тезе ккелеб?

Гьедин, Малахlусенил хlаракаталдалъун районалдаго къачlан руго анцl-анцl зияратал, мажгитал ва цогидалги жамгlиял бакlал. Мисалалъе, Хунзахъ “Ччотода” авалалда ругел, нилъее баракат щваяв Абулмуслим шайихасда цадахъ рачlун рукlарал вализабазул зияратал цlакъ чlунтlун рукlун, жамагlатчиясул хlаракаталдалъун къачlан руго. Гьединго къачlан руго гьебго авалалда ругел некlсияб къулгlа, Хlамзат имамасул хоб, Гlумар-хlажиясул ва Гlабдурахlман-хlажиясулги (къ.с.) гьесул хъизан Фатlиматилги зияратал. Республикаялъул Казначействоялъул нухмалъулев, нилъер ракьцояв Гlабдулпатахl Гlамирхановасул кумекалдалъун къачlана кверкьаби лъолеб бакlги. 

Самилахъ авалалда гьарурал хlалтlабазул бицани, 2014 соналда цlигьабун къачlана Абулмуслим шайихасул зиярат. 2022-2023 соназда жанисан капиталияб ремонтги гьабуна гьеб мажгиталъеги. 2017-2018 соназда тlубанго къачlана мажгиталда аскlобго бугеб руччабазул мадрасалъул жанисеб рахъ. Гьаруна цlиял санузелалги. Дагьаб цебегlан гьевго Гlабдулпатахl Гlамирхановас руччабазул мадрасаялда аскlоб букlараб мина бичунги босун, кьун буго мадраса гlатlид гьабизе. Тlоцебе гьеб мадраса базе аслияб хlалтlи гьабурал чагlиги рукlун руго гьесул эмен Хlажиги Хочоев Камилги. Мутагlилзаби къватlире рачине азбаралда парк гьабизе букlине, аскlобго бугеб участокалъул суал тlубан буго росдал бегавул Мухlамад Тlалхlатовасги. Гьединго киналго шартlалги гlуцlун къачlана росулъ цохlо гурони гьечlеб жаназа чурулеб бакlги. Нилъер росулъ хоб гьечlел, амма машгьурал росуцоял, Шамил имамасул наибзаби Хириясул Гlалибегил ва Ахбердил Мухlамадил цlаралда, гьел ракlалдещвеялъул мурадалда рехсараб авалалъул кьурул рагlалда сахаватчагlазул кумекалдалъун бана цlияб парк. 2018 соналда жамагlаталъул гьариялда рекъон, басриябги биххизабун, бана кверкьаби лъезе цlияб мина (газ кьолеб бакl). Гьелдаго нахъасан 400 кв метралъ гlатlид гьаруна хабзал. Гьединго гъоркьисала 700 кв метралъ гlатlид гьарун руго вализабазул хабзалги. 2017-2018 соназда гьелго вализабазулги ва УОСалъул минаялда нахъехун ругел хабзалги 600 метрадул манзилалда сверун ганчlил къедги гьабун, тlад маххул заборги ккун ва цlиял нуцlбиги лъун къачlан руго. Гьединго къачlана вализабазул хабзалалъ ругел щуябго ва УОСалда нахъа хабзалалъ ругел лъабабго зияраталги. Къватlисанги жанисанги къачlана росдал мадрасалъул мина. Сверухъ ругел гlуцlабазда хlалтlулел руччабазе хьвадизе санагlалъи букlунедухъ, гьениб жаниб гlуцlана каки чуризе ва как базе хlажатал шартlал. Гьелда тlадеги Малахlусеница “Тlагьалъ” авалалда бугеб жиндирго участок кьуна цlияб мажгит базе ва сахаватчагlазул кумекалдалъун жиндирго нухмалъиялда гъоркь бана 400 чияс цадахъ как базе рес бугеб кlудияб кlитlалаяб мажгит.