50 соналъ школалда хlалтlараб заманаялъ данде чlвана адаб -хъатиралъул, хьвада-чlвадиялъул, гlадлу-низамалъул рахъалъ гlемерал батlи-батlиял лъимал ва гьезул эбел-эмен. Рукlуна цlалдохъаби рецц рекъолелги, гlадлу-тамихl гьабизе кколелги, гlодоре риччаралги, унта-щокъалги, тири-гъириял ва лебалалги, загlипалги, яхl-намус бугелги, нечаралги. Гьезул щивасулгун рагlи данде ккезабизе ккола учителас. Ракl бацlцlадго, ракl унтун гьабулеб бугони, гlезегlан захlматаб хlалтlи буго гьеб. Лъималазде рокьи гьечlони учителасул хlалтlи лъикlаб даражаялда букlунаро. Гьезда гъорлъ восун вукlине ккола. Лъималазулгун кигlан гьитlинаб хlалтlи гьабуниги, спорталда, музыкаялда, суратал рахъиялъул, берцинаб хатlалъ хъваялъ, пасихlго цlалиялъулъ, ай, кинаб ишалъулъ гьез жидерго гьунар бихьизабуниги, реццун, эбел-инсуда бицун, лъимадул ракl батизабизе ккола. Гьелдалъун лъимералъул цlалуде ва хlалтlуде жеги гъира бала ва гьеб дагьабги жиндаго тlад хlалтlизе лъугьуна.
Ракlалдаса унаро гьадинаб лъугьабахъин. 1983 сон букlанилан ккола. Цо кьерхараб къоги букlун, лъималазе расандаби гьарун, спорталъул тарихалъул бицун, классалда жанибго дарс кьолев вукlана. Дица иргадал лъималазда гьикъулеб букlана нужее щибха бокьулебилан. Цояз абуна велосипедалдаги рекlун сверизе, хlортlа чвердезе, суратал рахъизе, ихдал кьагlазухъ балагьизе, чода рекlине, рахчирукъ, ланга хlазе бокьулилан. Цо васас абуна жиндие гlорцlизегlан кваназе бокьулилан. Дица абуна гьелеха цlодорав чиян.
8 классалда дарс кьолев вукlана. Дарсил тема букlана рекерун гlебеде кlанцlи. Дарсиде ячlана цо ясалъул эбелги. Жиндир яс кlанцlезе тlамизе бокьиларилан лъугьана гьей. Физкультураялъул программаялда рекъон кьезе кколин дарс, мун гьелда разияй ятичlони, директорасухъе ине кколилан жаваб кьуна дицаги. Цинги медпункталдаса яс физкультураялъул дарсидаса эркен гьайизе ихтияр кьураб справкаги босун ячlана эбел. Амма жийго гьей ясалъе бищунго бокьулаан физкультураялъул дарс.
1986 соналъул сентябралда хlортlа чвердолеб мехалда цо гьитlинав вас гъанкъулевги вукlун, 6 классалъул цlалдохъан, Кариматил Хlамзатил вас Мухlамадов Шамилица хвасар гьавуна гьев. Дица гьеб лъугьа-бахъин бицана доб мехалда школалъул директорлъун вукlарав, мунагьал чураяв Ясулов Хlажида. Гьесги Москваялде кагъат хъван букlун буго гьеб лъугьа-бахъиналъул хlакъалъулъ. 5-6 моцlидасан, СССРалъул Верховный Советалъул Указалдалъун гъанкъулеб букlараб лъимер хвасар гьабуралъухъ гьев цlалдохъанасе кьуна медаль. Гьединаб медалъ тlоцебе бачlун букlана нилъер районалде. 1970 соналда 10 классалда цlалулев вукlана дун. Призывниказда гьоркьор тlоритlулел рукlарал къецазда 21 нухалда турникалдаги цlан дие щун букlана тlоцебесеб бакl. Къецал гlуцlун рукlана доб мехалда Хизроевасул колхозалда комсомолалъул организациялъул секретарьлъун вукlарав Байикь росулъа Гlумаров Мухlамадица. Ракlалдаса унаро гьес кьураб грамотаги “Росдал захlматчи” газеталда бачlун букlараб макъалаги.
2003 соналда шагьаралдаса магlарухъеги яхъун, ункъабилеб классалде цlализе ячlана Каримулаева Асият. Физкультураялъул дарсида жинхъа екерун-кlанцlун бажаруларин, кlоларин чlолаан гьей.
Амма дагь-дагьккун жиндаго тlад хlалтlун, ругьунлъун ана гьей, гъира бижана гьелъул физкультураялдехун. Школалда тlобитlараб “Знатоки спорта” конкурсалда гьелъие щвана тlоцебесеб бакl ва кьуна сайгъаталги. Жакъа гьей яс Москваялда “Шереметьево” аэропорталда хlалтlулей йиго.
1969 соналъ Грозный шагьаралда физкультураялъул институтги лъугlизабун спортшколалде тренерлъун хlалтlизе вачlана гимнастикаялъул рахъалъ спорталъул мастер, Гъонохъ росулъа Гlабидов Шарапудин. Кольцабазда, брусьябазда ва турникалда гьес гьарулел рукlарал гьунаралги рихьун гlемерисел цlалдохъабазулги спорталде рокьи бана. Жакъа Шарапудин гlумру гьабун вуго Махlачхъалаялда. Риидал эхеде вачlараб мехалдаги гьес спорталъулгун бухьен тlезе толаро. Цоги кlочон толаро, 1996 соналда “Лъагlалил учитель” конкурсалда гlахьаллъи гьабулаго, Каспийск шагьаралъул №1 школалда дица дарс кьолеб букlана 36 цlалдохъанасе. Анаконда, уж, удав, питон, гадюка, гюрза, кобра, щитомордник абун батlи-батlиял борхьазул цlаралги рехсолаго, дица лъималазе “Змейка” абураб хlай гьабулеб букlана. Цо цlалдохъанас ахlана физкультураялъул учителасда лъалел ругелщинал борхьазул цlаралин абун. Гьебмехалда гьенир гlодор чlун рукlарал комиссиялъул членаз тlадеги рахъун хъат чlвана. Цинги дарс лъугlарабго лъималаз сверун ккуна дун. Гьединан “Лъагlалил учитель - 1996” конкурсалъул финалистлъун вахъун вукlана.
Р. ГIамирханов.
|