Районалъул социалиябгун экономикияб цебет1еялъулъ хасаб бак1 ккола лъай кьеялъул учрежденияз. Т1олабго улкаялдаго г1адин, нилъер районалдаги соналдаса соналде  ц1ик1к1араб к1вар  кьолеб буго  лъай кьеялъул даража  борхизабиялде. Лъай кьеялъулъ х1алт1изарулел руго ц1и-ц1иял  инновациялъулал къаг1идаби, технологиял.
Районалъул лъай кьеялъул ва г1олилазул политикаялъул отделалде гьоркьобе уна 41 школа, гьезул 20-г1аммаб гьоркьохъеб лъай кьеялъул, 7-аслияб, 14 - байбихьул ккола, 35- лъималазул ясли-ах, 1- лъималазул творчествалъул рукъ, 1- искусствалъул  ва 3 – спортивиял школал.
Районалъул 3 школа мустах1икълъана «школа - миллионер»  абураб ц1аралъе, 19 учителасе  щвана президентасул премия.  Щибаб школалда руго компьютеразул классал, Интернет. Районалда 8 учителасе щвана  «РФялъул мустах1икъав учитель», цо чиясе «халкъияв учитель» абурал ц1арал. Районалда вуго 289 – т1оцебесеб категориялъул, 84 -  т1адег1анаб категориялъул учительзаби ва воспитателал, 33 -  РФялъул  г1аммаб лъай кьеялъул х1урматияв х1алт1ухъан. Социалистияб Зах1маталъул Бах1арч1ужу, Ленинил ва Баг1араб Байрахъалъул орденазул кавалер Хажа Локаловаги рехсеч1ого г1оларо гьезда гьоркьой.
Соналдаса соналде лъик1лъулеб буго районалъул школазул материалиябгун техникияб база. Гьал ахирал соназда 7 школалъе бач1ана  интерактивияб къайи-къоно, 13 школалъе столоваялъул къайи, 9 школалъул буго жидерго  транспорт, щибаб школалъул руго предметазулал  кабинетал.
2014 соналда  Нак1к1икь, Байикь, Гъонохъ росабалъ рагьана ц1иял ясли-ахал, капиталияб ремонт гьабуна  Гьит1инаб Гьоц1алъ, Заг1иб, Харахьи – ясли-ахазе, Бакьагьеч1и, Г1обода, Харахьи, Ч1ондокь росабазул школазе, Р. Х1амзатовасул ц1аралда бугеб ДЮСШялъе, киса-кибго школазда гьабуна пожаралъул сигнализация.
Бан лъуг1улеб буго Г1ахьалч1и спортзалги.
Гьабсаг1аталда районалъул лъай кьеялъул ва г1олилазул политикаялъул отделалъул начальниклъун х1алт1улев  Г1умаров Залимхан Х1асановичасулгун бук1араб гара-ч1вариялдасан дие баянлъана  нилъер ОО МП республикаялда ругел 10 лъик1ал отделазде гьоркьобе ккун бук1ин, районалъул киналго  муг1алимзаби рак1 бац1ц1адго, жидерго зах1матаб ва жавабияб х1алт1уда нахъа  мух1канго ва камилго х1алт1улел рук1ин. Гьезда гьоркьосанги бищунго к1удияб реццалъе, ва х1урматалъе мустах1икъаллъун гьес рик1к1ана Г1обода, Г1ахьалч1и, Лъаг1илухъ, Гьоц1алъ росабазул г1аммал гьоркьохъел ва Сивухъ, Гьац1алухъ росабазул аслиял школал ва гьезул директорзаби П. Х1абибова, М. Г1алиханов, М. Къурамух1амадов, Г1. Г1абдурахманов, А. Асадулаев, Г. Мух1умаева.
Лъаялъул даража камиллъизабиялъул мурадалда, лъай кьеялъул отделалда зама-заманалдасан т1орит1ула бат1и-бат1иял тадбирал. Районалъул муг1алимзаби г1ахьаллъула республикаялда т1орит1улел конкурсазда, олимпиадабазда ва кидаго цересел бак1алгун т1адги руссуна.
Амма кидаго гуро лъай кьей гьединаб т1адег1анаб даражаялда бук1араб, рук1инч1о г1урал учительзаби ва хъвазе, ц1ализе лъалел г1адамал. Дагъистан кодобе босун хадуса  пачаясул х1укуматалъе х1ажалъула жидерго политика билъанхъизабизе г1урус хъвай-ц1али лъалел  г1адамал. Гьел ц1акъ къанаг1ат рук1иналъ, Авариялъул ханлъун вук1арав Ибрагьимица 1860 соналъ рагьула т1оцебесеб г1урус школа. Рук1инч1о нилъер гьелъие лъай бугел г1адамал. 
Гьединлъидал байбихьана киса-кирго школал рагьизе. Машгьурав г1алимчи Козубскиясул баяназда рекъонги, Хунзахъ округалда г1урус школа рагьараблъун бихьизабулеб буго 1860 сон. Гьенив ц1алулев вук1ана 12 ц1алдохъан. 1888 соналда Хунзахъ рагьула цо классалъулаб училище. Амма лъай кьеялда сверухъ ч1ван къот1араб х1алт1и г1иц1го революция ккун хадуб гьабизе лъугьана.
1920-21 ц1алул  соналда  райОНОялъул заведующий, Асадула Мух1амадовас квербакъула районалда 399 лъимер ц1алулеб 11 школа рагьизе. Хунзахъ  рагьула васазе ва ясазе бат1а-бат1аго 2 школа.
1922-23 ц1алул соналда Авар  округалда г1иц1го 37 учителасул  бук1ана т1адег1анаб лъай.
Гьединлъидал гьезие кумекалъе Россиялдаса, Украинаялдаса, Белоруссиялдаса ва цогидалги бак1аздаса г1урус  учительзаби рач1ине байбихьана.