Августалъул анлъабилеб къоялъ гьавуна обкомалъул ахирисев секретарь ва Дагъистаналъул т1оцевесев президент Myxly Г1алиев. Маг1арулазул «Миллат» газеталъ гьесда баркулеб буго гьавураб къо, гьарула Myxlye щулияб сахлъиги, халатаб ва рах1атаб г1умруги.
Республикаялъул бет1ерасул хъулухъазда рук1арал чаг1азда хурхун г1емерал бат1и-бат1иял пикраби рук1уна халкъалъул. Гьелго пикраби руго Мух1ул х1акъалъулъги. Республикаялъул парламенталда вугеб мехалда Мух1ул къадру халкъалда гьоркьоб к1удияб бук1инч1о. Бук1ине ресги бук1инч1о, щайгурелъул бищунго Дагъистан пасалъараб, ришваталъги, ц1огьалъги, ч1вай-хъвеязги босараб республикаялда, гьеб т1алъи т1адеги щула гьабиялъул мурадалда щибаб соналъ конституция хисулеб парламенталъул спикер вук1ана гьев. Лъалаан г1адамазда, власталда данде вахъаниги, гьесда щибниги хисизабизе к1олареблъи, амма вокьулароан гьел х1армазул, хиса-басиязул ва рахчирукъалъул къавмалда гъорлъ вук1иналъ. Вук1ана Myxly гьезда гъорлъ, т1ад ругезде гьес гьабулеб дандеч1еялъулги к1удияб лъалеб жо бук1инч1о г1адамазда. Гьеб дандеч1ей бук1анинги абизе к1оларо. 2006 абилеб соналъул февралалда президентлъун Myxly Г1алиев Москваялъ вихьизавиялъ г1емер г1адамал рохханинги абизе к1оларо. Нилъее т1ок1лъилъун бук1ана гьев маг1арул чи вук1инги, вац1ц1адав, ришваталдагун, ц1огьалдаса рик1к1адав нухмалъулев вук1инги. Амма г1адамаз къабул гьабич1о гьесул т1оцебесеб политикияб гали - спикерлъун
Мух1амадг1алил вас, жакъасев президент Мух1амадсалам Мух1амадов т1ами. Гьеб мехалда т1ибит1ана «руль гьеч1еб мерседесалъул» анекдоталги. Амма гьеб батана ц1акъ сих1ирго гьабураб политикияб гали, гьоркьоб заман инелде Мух1уца бич1ч1изабуна руль гуреб, т1убанго Дагъистаналъулго щекъер жинца щулаго ккун бук1ин. Реххана хъулухъалдаса спикер, байбихьана кадровиял хиса-басиял. Бищунго кутакалин рик1к1унел тухумазул цо-цо министразда нух берцин гьабизабуна Хъах1аб рокъоса. Т1алъиялде рач1ана церехун лъиданиги раг1ич1ел, цо рич1ч1уларел г1адамал. Цо президентас ах1арав чиясда лъалеб бук1ун гьеч1о жив щай ах1ун вугевали, гьениса къват1иве вач1ун вуго «дида баркизе бегьула, дун министрлъун тана» янги абун. Гьоркьоб заман инелде «реххана» ФСБялъул нухмалъулев, хисана республикаялъул прокурор, Москваялъул олигархазул къапилаялъ вит1ун вач1арав Налогазул инспекциялъул нухмалъулев гьаниса лъутун ворч1ана. Гьесул гьужумал ц1ик1к1арабго х1алхьи хвана анц1-анц1 сонаца Дагъистаналъул царгъиниса мугьал рикъун ругьунаб къапилаялъул. Гьезда бич1ч1ана гьаблъиялда иш ани, ирга жидеде щолеблъи. Бак1алъулги федералиялги СМИяздасан байбихьана президентасде раг1ад реххизабулел компаниял. Москва буц1ц1ун ч1ч1ун бук1ана, загьирлъулел рук1ана Дагъистаналъул ц1ияв президентас дозие санаг1ат гьеч1ел раг1аби реххиялъул цо-цо х1ужабиги. Кавказалда коррупция ц1ик1к1ун бугин Д. Козакица абурабго, к1алдибе лъим босарал г1адин ч1ун рук1ана Северияб Кавказалъул бут1рул, Myxly Г1алиевас цевеги вахъун абуна: «Нужеца бицунеб буго коррупцияги ришваталги г1иц1го Кавказалъе хасиятаб рахъ г1адин, - ян байбихьана Мух1уца, - дица рак1алде щвезабила г1урусазул аби: «Ччуг1а бет1ералдаса хвезе байбихьула» абураб. Дица т1аде жубалаан, хасго бет1ералдаса байбихьун хванин Каспиялда баг1араб ччуг1аян. Гьеб нижехъаги босун федералиял ведомствабазухъе ва г1орхъи ц1унулезухъе кьуралдаса Каспиялъул раг1аллъудаса 400 километралъ рик1к1аде унги ччуг1а гьеч1о жакъа. Гьелдаго цадахъ киналго федералиял ведомствабазда чанго нухалъ ц1ик1к1ун буго коррупция, бак1алъул идарабазда дандеккун». Д. Козакил бук1инч1о гьеб пикруялда данде абизе жо, амма цебехун, «дуругуй Димитрий Никулаявич» бачунеб нухмалъиялда ругьунав гьесда лъач1о гьединаб жаваб бач1унеблъи. Живго Козакги гьанире рит1аразда гъоркь вац1ц1адав чи вук1анин абула. Гьединабго ах1вал-х1ал бук1ун раг1ула Азербайжаналъулгун Россиялъул президентаз к1иго улкаялъул г1орхъи тасдикъ гьабулел къот1аби хъвалеб мехалдаги. Ункъоялда анц1го процент лъел Дагъистаналъул ракьалдаса унеб мехалда, бащдаб лъим Азербайжаналъе кьолел гъулбасал жинца гьаризе гьеч1ин абун буго Мух1уца. Гьеб абизе к1олеб хасияталъул чаг1и нухмалъуда чан ратилел жакъа?
Х1асил калам, гьеб киналъулго х1исаб гьабурабго, жакъасеб коррупциялъ ва ришватаз босараб Россиялъулгун Дагъистаналъул нухмалъуда гъорлъ Myxly Г1алиев вук1ун вуго бат1ияв, гьезие данде кколареб хасияталъул чи. Гьелъ тезеги ккана хъулухъ. Амма хъулухъалдаса араб къоялдаса нахъе я гьеб т1алъиялъул шапакъатал, я гьез кьурал хъулухъал, я щванщинав пачаясе хъат ч1валел гьел х1елх1елчаг1азул ракьанде къач1олъиялъ Myxly Г1алиев хут1ана Дагъистаналъе бищунго к1удияб рейтинг бугев, политикаялда гьеч1ев политиклъун. Жакъа киназдаго бич1ч1улеб буго щиб сабаблъун гьев данде ккеч1евали. Нилъеда рихьулел руго гьесие лагълъи гьабизе х1адур рук1арал ва жакъасев ханасе хъулухъ гьабулеб къапилаби. Гьезул цо-цоял хиянаталъухъ министраллъун, депутаталлъунцин тун раг1ула. Амма Myxly хут1ана маг1арулазе унго-унгояв патриотлъун, рак1бац1ц1адав хъулухъчилъун ва бихьинаб г1амалалъул нухмалъулевлъун. Анлъабилеб августалда гьавун раг1ула гьев, киданиги раг1ич1о гьес жив гьавураб къо к1одо гьабун г1алам бак1аранин. Нилъер цо-цо политиказ зоб ракьалде ах1и бала жал гьарун ругин, балагьейин лъугьа-бахъун бугеб жоян.
Баркула Мух1уца гьавураб къо, цебехун абухъе, мун вокьулелщинал дуе бокьухъе тайги, мун вокьуларелги дуе бокьухъе тайги. Гьанже гьурал дагьал бат1иял руго, заманаялъул чваххияз чурила кинабго чороклъи ва щивасе кьела мустах1икъаб къимат. Гьел «чваххияз росулел г1иссинал ччуг1булъ, цо лъалев гьудул» халлъулев ватула Мух1удаги. Дидацин дандч1валел руго гьел, гьезул цояс цебесеб соналъ, мун чода вук1аго бищунго мустах1икъавлъун рик1к1ана, хъулухъалдаса ун хадув какизе байбихьана. Дагъистаналда ва халкъалда лъала жиндир къисматалдеги, къадруялдеги xlyp ккезе теларин къеркьарал бихьинаб г1амалалъул аваразул церехъабазул ц1арал. Гьезул мустах1икъаб кьерда вуго Myxly Г1алиевги.
|
