Х1урматияв Х1ажияв Мух1амадович нижер Гьамущи росу буго
райцентралдаса 48 километралъ рик1к1ад бугеб бак1алда. Районалъул росабазда
гьоркьоб гьеб ккола к1удияздасан цояб, халкъги ц1ик1к1араб, маг1ишат гьабизеги
г1езег1ан зах1матаб, къвариг1елалъ райцентралде рач1ине ккани, кинавго чиясул
х1алк1олареб бак1. Бугеб къварилъи бицине, г1арз гьабизе бак1 гьеч1еб, кагътида
гурони законги г1адлуги х1алт1улареб, х1укумат бегуниса бахъараб заман бук1инги
х1исабалде босун, цох1о администрация гурони гьеч1олъиялъ, нижер жамаг1аталъ
кумек щвелилан хьулгун хъвалеб буго духъе гьаб кагъат.
1.Лъаг1алидасаги
ц1ик1к1ун заман буго нижер росулъ бугеб трансформаторалда разъединитель
гьеч1ого. Гьелъул х1акъалъулъ чанго нухалъ лъазабуна Хунзахъ РЭСалъул
начальникасда, амма гьес гьеб г1адахъ босич1о. Кин бук1ине бегьулеб
трансформатор разъединитель гьеч1ого. Нагагь ц1а ккани Кьохъе, Хунзахъе яги
Лъаг1илухъе ах1изе кколеб буго ток свинабейилан. Росулъ трансформаторалда
разъединитель бугони, киг1ан хехго ток свинабизе к1велеб? Гьеб жо чанго нухалъ
начальникасда абейилан т1адкъана контролерасда, г1арац бак1арулев кассирасда,
телефоналдасан живго начальникасда абуна. Гьес абулеб буго гьел
разъединителалъул рух1арал жал жиндихъе щоларилан. Гьале, бихьанагури
разъединитель гьеч1олъиялъ Харахьи ккараб балагь, ч1ван рехана г1исинал
лъималазул эмен, г1олохъанчи. Г1урусазул кици буго: «Монтер ошибается в жизни
один раз»-илан. Гъалат1 гьабуна нахъ буссунареб. Гьанже цоцазде реххун,
г1айибияв валагьулел руго. Бук1ине кколеб х1алалъ инструкциялда рекъон
х1алт1иги гьабун бук1арабани,
инструктажги гьабун бук1арабани, гьабулеб х1алт1уда хадуб хъаравуллъиги
ч1езабун бук1арабани, ккелаандай гьеб зах1матаб къварилъи? Ккелароан, гьеб
якъинаб жо буго. Гьарула нижер трансформаторалда разъединитель
лъеялъе кумек гьабеян. Рищиялъул
заманалда нижее трансформатор босизеян кьураб г1арацги щвеч1ого, рес къот1ун
Мах1ачхъалаялдаса росуцояс бит1ун бач1араб трансформатор цолъизабизеги
рач1инаризе к1веч1о энергетикал, чанго нухалъ гьезухъе ах1аниги. Газета
ц1ализе, лъималаз дарсал х1адуризе бажарулареб ток буго росулъ. Г1арац
бак1аризе рач1уна цо къо т1ок1лъи биччач1ого. Гьеб трансформаторги ц1ияб жо
гуро, лъаларо гьелъ щиб ч1аголъи гьабизе бугебали. Рищиялъул заманалда кьураб
г1арац жиндица т1ад буссинабунилан ч1ун вуго гьевги.
2.Совет х1укуматалъул
заманалда щибаб росулъ рук1ана монтерал. Щиб бук1аниги ккун ток свани,
вачине чи гьеч1о, кинавго чиясда гьеб лъаларо, лъалелгицин токалда квалквадизе
х1инкъула, гьезда г1айибги гьеч1о. Гьел энергетиказ абулеб буго росулъ монтер
администрациялъ харжги кьун тезе кколилан. Лъица тезе кколев ватаниги
къвариг1ун буго гьеб суал т1убазе.
3.Токалда хурхараб
цоги суал буго пенсиялда ругелги, пенсиялде инч1ел х1алт1улел ругел
учительзабазулги. Гьез абулеб буго гьадин:
Совет Х1укуматалъул заманалда учителасе, (пенсиялде аразеги
инч1ого х1алт1улел ругезеги) ч1обого кьолаан 120 КВТ токалъул, 4 куб ц1ул яги
гьелъул бак1алда т1урччи. 2010 аб. соналъ В. В. Путиница телевизоралдасан цеве
вахъун абуна: «Учителасе хинлъиги
канлъиги ч1обого бук1ине кколилан». Гьеб раг1аралдаса учительзабазул
роххалие г1орхъи бук1инч1о, ч1обого бугилан бух1изе лъугьана ток. Чанго моц1
инег1анги тун, рач1ана кассирал ток ч1обого толеб гьеч1ила, г1арац кьезе
кколилан. Цин гьез абуна жилой площадалда рекъон босизе кколилан, цинги абуна
нужеца г1арац кьезе кколила, нужеца кьураб г1арац соцобеспечениялъ т1ад
буссинабизе бугилан ва гьел гурелги г1емерал маргьаби рицана. Гьалеха доб
ч1обого бугилан бух1арабги, т1аде гьелдаса нахъе канлъи гьеч1ого рук1унарелъул,
бух1арабги бец1изабулеб буго. Нижеда гьоркьор 1,5-4 азарго гъурущ щолел руго
90% учительзабазул. Бец1ун щибаб моц1алъ кьезе ккола 500-1000 гъурущ. Щиб
кванан учителас г1умру гьабейилан гьеб жо гьабулеб, театр х1алел ругел? Нижер к1удияб гьари буго гьеб суалалъе
жаваб щвеялъе кумек гьабеян ва районалъул газеталъул гьумералда къват1ибе кьеян.
4.Гьале цебеялде
дандеккун, исана цудунго т1аде щвана печал ракизе кколеб заман. Гьеч1о
кинаб бук1аниги хасалоялде х1адурлъи-щолеб гьеч1о т1урччи-ц1ул. Хасго херал,
к1удиязе, инвалидазе, унтаразе, лъимал г1емеразе, лъимал г1исиназе зах1мат буго
гьелъул рахъалдасан. Х1ажияв
Мух1амадович, нижер-цере рехсарал категориялъул г1адамазул к1удияб гьари буго
дуде гьеб т1орччол рахъалъан ресал ратизе кумек гьабеян.
5.Субсидиялъул
х1акъалъулъ суал.
Т1адехун рехсон бук1ана, нижер росу 48 км. рик1к1ад буго
райцентралдаса. Субсидиялъулал гьенире ах1ула ц1ар хъвазе (подпись гьабизе).
Гьава-бакъалъул шарт1азда бан, рокъосан гьеч1еб санаг1алъиялъ бажарич1ого яги
унта-щокълъун г1адамазе ц1акъ к1удияб къварилъи бук1уна районалде рач1ине.
Цебеги росулъаго чиги тун, гьабулеб бук1ана гьелъие санаг1алъи. Умумузул аби
буго: цояб бералъе цояб бокьич1ого бижараб бугила к1иябго бералда гьоркьоб
мег1ерилан. Г1адамал руго бат1и-бат1иял, хасго гьаб заманалда. Г1арзал
ругиланги абун гьеб бук1араб санаг1алъи хвезабуна. Г1арзал х1алт1улев чиясдасан
гурони х1алт1уларев чиясдасан рук1унаро.
Гьебги 6 моц1алъ гурони кьолареб жолъидал бугеб, гьенире рач1унаго унел
харжазул х1исабги гьабун, цере рехсарал г1унгут1абиги х1исабалде росун, ц1арал
хъвазаризе росулъа чи яги гьеб ц1акъго бегьулареб вариант батани, Харахьи
участкаялъе цо чи тунг1аги санаг1алъи гьабизе бокьилаан.
6.Совет х1укуматалъул
заманалда х1укуматалъул киналго указазул, къабул гьарурал х1укмабазул сиях1 бахъулаан
газетазда. Гьанже гьеб жо кодобецин щоларо. Къват1ире риччарал гьел указал,
приказал хвезеги гьарулароан. Гьанже бугеб система управления гьерсилаб, халкъ
махсароде кколебищ бугебали лъаларо, кодоре щолел гьеч1о. Гьел къвариг1ун руго
цо чанго чиясе-жал г1умруялъ х1укуматалъе х1алт1улаго сакъатлъаразе,
репрессиялъул къурбаналлъун жал ккаразе.
а) Репрессиялъул
(политикиял) къурбанлъун ккаразе кинал льготаби регел гьабсаг1аталда. Гьел
рук1ана г1езаг1ан лъик1а-лъик1ал. Гьанже
гьел ругищ, кинал гьел ругел? Гьезул сиях1 газеталда кьуни бокьилаан.
б) Т1убараб г1умруялъ
х1укуматалъул х1алт1уда рук1аго сакъат ккун инвалидаллъун лъугьаразе
автотранспорт кьеялъе постановление къвариг1ун буго лъазе. Гьебги Путиница
телевизоралдасан бицараб буго. Гьел г1адамал ун рук1ана документалгун Мах1ачхъалаялде.
Гьезда абун бач1ун буго дур %
нетрудоспособности 60-яги 70% бук1арабани щолаанила, 50% гурони гьеч1олъиялъ
гьеб транспорт дуе щоларилан.
Гьеб кьеялъе бугеб постановление яги указ-приказ батаниги
гьебго газеталда бахъани бокьилаан.
7. Нижер росдае
бахъулеб лъималъе сахъадерил вакилзабаз жамаг1аталда цебе лъун бугеб т1алаб
дуда лъалеб батила. Гьел бусурбаби гурелищ гьединал жал цере лъезе,
лъаларо, как баларел, к1ал кколарел г1адамалищ гьел кколелали, гьезда х1акъаб
раг1и абизеги бокьилаан жамаг1аталъе.
Г1иси бикъинал г1унгут1аби хвеч1ого хут1ани хадурги рищизе
бегьила, к1удияб гьари буго гьел суалазе жаваб щолеб х1ал гьабеян.
Гьамущи росдал
жамаг1аталъул гьариялдалъун хъвана Г1усманов Г1алиасх1абица.
|
