Х1урматиял районцоял!

Раг1алде щвана ХХ1 г1асруялъул цоги сон, бегана нилъер г1умруялъул цоги т1амач, нилъеца дандч1вай гьабулеб буго Ц1ияб 2014 соналда.Бигьаяб бук1инч1о 2013 сон Россиялъулги, Дагъистаналъулги г1адамазе. Хасго гьеб зах1матаб бук1ана нилъ г1адал муг1рузул районазда г1умру гьабулезе. Амма кидаго бигьаял гурел шарт1азда г1умру гьабулел, ях1-намусалъул ц1урал, т1аде бач1араб бак1аб къо бихьинчилъиялда х1ехьезе к1олел, нилъер районалъул г1адамазда бажарана 2013 соналъул маг1ишатиялги, социалиялги суалал г1умруялде рахъине гьарун. Район цебе бачиналъул нухда гьез лъуна рак1 ч1араб цоги гали. 2013 сон бук1ана г1адамазул рук1а-рахъин лъик1лъиялда, спорталда церет1еял ва бергьенлъаби г1емераблъун. Нилъ бищунго ч1ух1изе ккараб жо: районалъул г1адамаз г1умру гьабулеб буго рек1ел парахалъиялда, ракълилаб ах1вал-х1алалда, цадахъ рекъон, цолъун, гьудуллъиялда ва вацлъиялда.Нилъеца бац1адго ва т1адег1анаб къадруялда ц1унун буго Исламияб дин ва умумуз нилъехъе кьовухъе кьолеб буго г1ун бач1унеб г1елалъухъе. Ц1ияб соналде районалъул г1адамал рач1унел руго ц1иял хьулалгун ва анищалгун, бук1инеселде щулияб рек1ел ч1ейгун. Амма жеги ч1ах1иял руго районалъул г1адамазул г1умруялъул даража борхизабиялъе т1уразе цере ч1арал масъалаби. Гьел нижеда рихьула ва рич1ч1ула. Амма ниж таваккалалда ва жигаралда къеркьезе руго гьел г1умруялде рахъине гьаризе. Нижер планазеги ишазеги къуват кьола халкъалъул цоцалъ гъункиялъ, х1аракатчилъиялъ, т1адег1анаб сабруялъ ва нижеде гьабулеб рит1ухъаб божилъиялъ!Х1урматиял ва г1агарал ракьцоял1 Рак1-рак1алъ баркула нужеда т1аде щвараб Ц1ияб-2014 сон! Гьарула щивасе сахлъи, рекъел, рес буголъи ва талих1. Т1адег1анав Аллагьас баракат рещт1айги щивасул рукъалда! Т1урайги щивасул рек1елъ ругел лъик1ал къасдалгун мурадал, лъик1лъаги г1умру-яшав. Биччанте Ц1ияб сон нилъер щивасе бук1ине рохалилаблъун, ургъел-балагьал рик1к1алъараблъун, ракълилаблъун ва талих1аблъун, рос-лъади, хъизан-лъимал, т1олалго г1адамал цоцазда рич1ч1араблъун, районалда цере ч1арал масъалаби т1ураялъе, г1адамазул г1умру-яшав лъик1лъиялъе г1оло киналго районцоял гъункулеблъун ва цолъулеблъун.Ц1ияб сонгун, ц1ияб талих1-рохелгун, х1урматиял районцоял! Баркат-рах1маталъул ц1ураблъун батаги Ц1ияб сон киназего. 

«Хунзахъ район» муниципалияб г1уц1иялъул бет1ер Саг1ид Юсупов.

Авто.Р.Х1амзатов.Январь 2014с.

Нилъер анищал т1урараб, баркатги рохелги гьарзаяблъун батаги киназего.

Автор.Н.Г1алиева.Декабрь 2013с.

Дагьал церег1ан къоязда районалъул централияб библиотекаялъе «Бищун лъик1аб культураялъул муниципалияб учреждение» абураб конкурсалда бергьенлъиги босун щвана диплом. Нилъер библиотека рик1к1уна республикаялъул бищунго лъик1азда гьоркьосан цояблъун. Жакъа нижеца гара-ч1вари гьабуна библиотекаялъул директор Гьиматова Пат1имат Гьиматовнаялъулгун. Гьелдаги нижедаги гьоркьоб ккана гьадинаб гара-ч1вари:

Автор. Моч1охъ росдал жамаг1аталъул гьариялдалъун хъвана М-Х1. Халилбеговас.Декабрь 2013с.

Лъимал-нилъер бук1инесеб, лъимал-нилъер талих1 ва рохел, лъимал нилъер ва ват1аналъул къисмат, къуват. Хъизамалда лъимер гьаби гьеб ккола к1удияб ва рохалилаб лъугьа-бахъин. Лъималазе шарт1ал ч1езариялда ва гьел бит1араб тарбия кьун куцаялда бараб буго улкаялъул бук1инесеб.

Автор.М.Мах1мудов.Декабрь 2013с.

Гьедин абула Расул Атаевасда жинца жаниб г1умру гьабулеб Хунзахъ росдал г1адамаз гуребги т1олабго районалъул учительзабазги.Расул гьавуна 1953 соналъ Хунзахъ росулъ хъулухъ чиясул хъизамалда. Т1ок1лъигун лъуг1изабун Хунзахъ гьоркьохъеб школагун Расул ц1ализе лъугьуна Ц1адаса Х1амзатил ц1аралда бугеб педагогияб институталъул химиялъулгун-биологиялъул факультеталде.

11 декабралъ райадминистрациялъул данделъабазул залалда т1обит1ана «Дагъистан республикаялъул президентасул проектал г1умруялде» абураб семинар-совещание. Республикаялъул к1варалъул гьеб тадбиралда г1ахьаллъана ДРялъул президентасул ва Х1укуматалъул администрациялъул нухмалъулесул заместитель Артур Исрапилов. Гьебго аппараталъул жанисеб политикаялъул ва территориалияб цебет1еялъул управлениялъул начальник Мавлидин Маликов, Халкъияб Собраниялъул миллиял гьоркьорлъабазул ва жамг1иялгун диниял г1уц1абазул ишазул рахъалъ нумалъулев Камил Давдиев, ДРялъул г1олилазул ишазул рахъалъ комитеталъул председатель Заур Къурбанов, министерствазул ва ведомствазул вакилзаби, мадугьалихъ районазул нухмалъулел.

Автор.Н.Г1алиева.Декабрь 2013с. 

1992 соналъул 14 октябралда бахъараб ООНалъул Генералияб Ассамблеялъул резолюциялда рекъон т1олабго дунялалдаго щибаб соналъул 3 декабралда к1одо гьабула Халкъазда гьоркьосеб инвалидазул къо. Лъиего балъголъи гуро жамг1ияталъул ва пачалихъалъул кумек щвеч1они, инвалидасул г1умруялъе к1удияб зах1малъи, къварилъи бук1унеблъи. Нилъеца сверун кквезе ккола инвалидал щибаб къойилаб т1алаб-агъазалъ, гьабизе ккола гьезие сундулъго кумек. Гьеб гуребги, гьезулгун бицараб х1еренаб раг1иялъги, недегьаб каламалъги рек1ее к1удияб рохалилаб асар лъугьун бач1уна гьезул щивасул.Гьебги бич1ч1ун районалъул администрациялъул бет1ер Юсупов Саг1ид Камилевичасул ва социалияб рахъалъ г1адамал ц1униялъул централъул жигарчилъиялдалъун районалъул спортивияб к1алг1аялъул кафеялда т1обит1ана инвалидазул къоялъул х1урматалда рохалилаб байрам.

Вихьилалде цеве лъана дида Харахьиса врач Маликов Г1аливагьаб Басирович. Лъана гьоц1дерица г1емер бицунеб раг1ун. Бицунеб бук1ана адаб-х1урматгун, рецц-бакъгун. Веццулев вук1ана лъик1ав, унтарасда гурх1ел-рах1му вугев, лъай бугев врач х1исабалдаги г1амал-хасият берцинав, хьвада-ч1вадизе лъалев г1олохъанчи х1исабалдаги. Чанц1улго Гьоц1алъ данделъун, г1одорч1ун дидаги лъана гьев лъик1аб рахъалъан.

Автор.Г1иса Г1исаев.Ноябрь 2013с.

Маг1аруласе бищун хирияб хазина бук1ана хур. Живго бет1ергьанаб къиматабщинаб буголъиги бичун, х1аракат бахъулеб бук1ана хур босизе. «Хур босаравги яс кьуравги чи г1акъил вуго» абун кици бук1ана цересел умумузул. Умумузул хурул билълъараб багьа бук1ана хур жаниб ц1ураб г1и. Минаялде т1аде биччазе босулеб ракьул х1ет1е ч1олеб кесекалъул багьа гьоркьохъеб оц бук1анилан бицен буго Буц1ра. Хур раг1а-ракьан бахъун, камил гьабун, бекьич1ого тей г1адамазе г1айиб ч1вазе г1иллалъун бук1ана. Цебе къедги гьабун, кьурт1е мугъалъ ракьги баччун гьарурал магълъал хириял рук1унилан г1айибги щибха?

Радалго баккулеб бакъги мун, эбел,

Цудунго баккулеб моц1ги мун, эбел,

Бусенги к1очон тун, кини к1ик1арай

Кодоеги ячун, дун еэдарай.

1954 соналъ ООНалъул Генералияб Ассамблеялъ лъик1аблъун бихьизабуна Т1олгодунялалъул лъималазул къо к1одо гьабизе дунялалъулго лъималазул цоцада рич1ч1и, вацлъи бук1инабиялъе, жиндир ишги т1олгодунялалъул лъималазул лъик1аб бет1ербахъи бук1инабиялде буссараб. ООНалъ х1укуматазе предложение кьуна гьеб къо бокьараб жидеего данде кколеб къоялъ к1одо гьабизе.Х1укму гьабуна 1959 соналъ лъималазул ихтияразул деклорация, ва 1989 соналъ лъималазул ихтияразул. Конвенция къабул гьарураб 20 ноябрь т1олгодунялалъул лъималазул къолъун рик1к1ине.Щибаб соналъ 11 миллион лъималазул хола 2-леб, 5-леб нухалъги жалго гьарурал къоял к1одо гьаризе щвеч1ого, анц1-анц1 миллионал хут1ула физическияб яги г1акълияб рахъалъ унтараллъун, к1удиял г1езе, г1умру гьабизе ва цере т1езе рес гьеч1ого. Г1емерисел гьел хвелал ккола бигьаго сах гьаризе к1олел унтабаздеги цин к1вар кьеч1ого, цогидал мискинлъи, язихълъиялъул, жагьиллъиялъул, ихтиярал ращад гьеч1олъиялъул, зулму-х1ал гьабиялъул х1асилалда.

Районалда ругел лъик1ал физкультураялъул учительзабазда гьоркьоб т1оцебе рехсола ДРялъул мустах1икъав учитель, Россиялъул лъай кьеялъул отличник Г1амирханов Расул Мух1амадовичасул ц1ар.1971 соналъ Хунзахъ гьоркьохъеб школаги лъуг1изабун ц1ализе лъугьана Дагъистаналъул пачалихъияб педагогикияб институталъул физкультураялъул факультеталде. Гьенив ц1алулаго, Расул Г1амирхановас жигар бахъана жиндир махщел камил гьабизе, рокьи бижана гандболалде. Гьев вук1ана т1оцебе институталъул хадуб республикаялъул т1аса бищараб командаялда гьоркьов. Командаялъ г1емерал цересел бак1ал росана г1иц1го Дагъистаналда гуребги, улкаялъул бат1и-бат1иял шагьараздаги. 

Автор.Г1иса Г1исаев.Ноябрь 2013с.

Районалъул цогидал росабазулго г1адин, Г1ахьалч1и росдал Энгельсил ц1аралда  бугеб колхозалъулги т1олабго маг1ишат хъутаналда буго. Дагьа-дагьабниги церет1олел ругел маг1ишатазул цояб кколеб буго гьеб маг1ишатги. Колхозалъул аслияб доход кьолеб бут1алъунги  кколеб буго ч1ег1ербоц1и, дагьабги мух1кан гьабуни рахь г1езаби. Сельхозуправлениялъул бет1ерав зоотехник Х1. Г1умаровас абуна Энгельсил ц1аралда бугеб г1ачиязул ферма районалда лъик1азул цояб бугилан.